Görevde Yükselme Sınavı Soru ve Not Paylaşımları

# **Adalet Bakanlığı Yazı İşleri Müdürlüğü Sınavına Yönelik # Etik İlkeler, Etik Kurul ve Mesleki Sorumluluklar Eğitim Notu** Bu çalışma, **Adalet Bakanlığı Yazı İşleri Müdürlüğü** sınavına hazırlananlar için **etik ilkeler, etik kurullar, kamu görevlilerinde etik davranış ve yazı işleri süreçlerinde uyulması gereken kuralları** kapsamlı şekilde ele almaktadır. ---## **1. KAMU GÖREVLİLERİ ETİK DAVRANIŞ İLKELERİ** **5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu** ile **5176 Sayılı Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kanunu** temel alınmıştır. ### **A) Temel Etik İlkeler** 1. **Dürüstlük ve Tarafsızlık** - Görevde kişisel çıkar gözetilmez. - Kayırmacılık yapılmaz, eşitlik ilkesine uyulur. 2. **Hukuka ve Mesleki Değerlere Bağlılık** - Anayasa, kanunlar ve yönetmeliklere uygun hareket edilir. 3. **Saydamlık ve Hesap Verebilirlik** - Kararların gerekçeleri açık olmalıdır. - Kamuoyuna doğru bilgi verilmelidir. 4. **Kamu Yararını Gözetme** - Bireysel çıkarlar kamu yararının önüne geçmemelidir. 5. **Hediye Alma ve Menfaat Sağlama Yasağı** - Görevle bağlantılı olarak hediye, ayrıcalık veya çıkar kabul edilemez. ---## **2. KAMU GÖREVLİLERİ ETİK KURULU** **Kuruluş Amacı:** Kamu görevlilerinin etik davranış ilkelerine uygun hareket etmesini sağlamak. ### **A) Etik Kurulun Görevleri** ✔ Etik ilkeleri belirlemek ve uygulanmasını denetlemek. ✔ Etik ihlal iddialarını incelemek. ✔ Kamu görevlilerine etik eğitimler vermek. ### **B) Etik İhlal Yaptırımları** - **Uyarı** - **Kınama** - **Kamu görevinden çıkarma** (ağır ihlallerde) ---## **3. YAZI İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜNDE ETİK KURALLAR** ### **A) Resmî Yazışma ve Evrak Yönetiminde Etik** ✔ **Gizlilik:** Kişisel veriler (TCKN, sağlık bilgisi vb.) korunmalıdır. ✔ **Doğruluk:** Resmî belgelerde asılsız bilgi yer almamalıdır. ✔ **Zamanında İşlem:** Evrak geciktirilmemeli, usulsüz erteleme yapılmamalıdır. ### **B) Bilgi Edinme Hakkı ve Şeffaflık** ✔ **Başvurulara objektif yanıt** verilmeli. ✔ **Gizlilik gerektiren durumlar** hariç, bilgi paylaşımında şeffaf olunmalı. ---## **4. ADALET BAKANLIĞI’NA ÖZGÜ ETİK SORUNLAR** ### **A) Yargı Bağımsızlığı ve Tarafsızlık** ✔ Mahkeme kararları hakkında önyargılı yazışma yapılmamalı. ✔ Yargı sürecini etkileyecek ifadelerden kaçınılmalı. ### **B) Adil Yargılanma Hakkı** ✔ Sanık, mağdur ve tanıkların kimlikleri korunmalı. ✔ Medya etiği ile adli süreç etiği dengelenmeli. ---## **5. GÜNCEL ETİK TARTIŞMALAR (2024)** ✔ **Yapay Zeka ve Otomasyon:** Resmî yazışmalarda AI kullanımı etik mi? ✔ **Sosyal Medya Kullanımı:** Kamu görevlilerinin kişisel paylaşımları etik sınırları aşabilir mi? ✔ **Veri Sızıntıları ve Siber Güvenlik:** Kamu verilerinin korunmasındaki etik sorumluluklar. ---## **6. SINAVDA ÇIKABİLECEK SORU ÖRNEKLERİ** ❖ *"Bir vatandaş, görevinizle ilgili size hediye vermek isterse nasıl davranırsınız?"* ❖ *"Resmî yazışmada bir hatayı nasıl düzeltirsiniz?"* ❖ *"Etik Kurul hangi durumlarda devreye girer?"* ---## **SONUÇ** Adalet Bakanlığı Yazı İşleri Müdürlüğü sınavında **etik konusu**, kamu görevlilerinin uyması gereken **dürüstlük, tarafsızlık, şeffaflık ve hukuka bağlılık** ilkelerini kapsar. **Etik Kurul, resmî yazışma kuralları ve adli süreçlerde etik** önemli başlıklardır. **Başarılar dilerim!** ⚖️📜 **Ek Kaynaklar:** - Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri Yönetmeliği - 4982 Sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu - Adalet Bakanlığı Resmî Yazışma Yönergesi

# TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI TEMEL BİLGİLER (Yazı İşleri Müdürlüğü Sınavına Hazırlık – Güncel: 2025) ---## 1. GENEL ESASLAR A) Devletin Şekli ve Nitelikleri (Madde 1-3): - Türkiye Devleti bir Cumhuriyet’tir. - Demokratik, laik, sosyal bir hukuk devletidir. - Milli egemenlik kayıtsız şartsız milletindir. - Resmi dil Türkçe, başkent Ankara’dır. - Değiştirilemez hükümler: Cumhuriyetin nitelikleri (Madde 1-3) ve Anayasa’nın başlangıç metni. B) Temel İlkeler: - Atatürk ilke ve inkılaplarına bağlılık, - Eşitlik (Dil, ırk, cinsiyet ayrımı yapılamaz), - Anayasa’nın üstünlüğü (Kanunlar Anayasa’ya aykırı olamaz). ---## 2. TEMEL HAK VE ÖDEVLER A) Kişinin Hak ve Ödevleri (Madde 17-40): - Yaşama hakkı (Ölüm cezası yoktur), - Kişi dokunulmazlığı (Zorla çalıştırma yasak), - Özel hayatın gizliliği (Konut, haberleşme dokunulmazlığı), - Din ve vicdan özgürlüğü (Zorla dini ayin yaptırılamaz). B) Sosyal ve Ekonomik Haklar (Madde 41-65): - Ailenin korunması, - Eğitim hakkı (İlköğretim zorunlu ve ücretsiz), - Çalışma hakkı (Asgari ücret, sendika kurma hakkı), - Grev ve toplu sözleşme hakkı (Kanunla düzenlenir). C) Siyasi Haklar (Madde 66-74): - Vatandaşlık (Doğumla veya kanunla kazanılır), - Seçme, seçilme ve siyasi faaliyet hakkı, - Dilekçe hakkı (Şikayet ve bilgi edinme). ---## 3. DEVLETİN TEMEL ORGANLARI A) Yasama (TBMM – Madde 75-100): - 600 milletvekili, 5 yılda bir seçilir. - Görevleri: Kanun yapmak, bütçeyi onaylamak, hükümeti denetlemek. - Meclis Başkanı, TBMM’yi temsil eder. B) Yürütme (Cumhurbaşkanı ve Bakanlar – Madde 104-118): - Cumhurbaşkanı: - Halk tarafından 5 yıllığına seçilir (En fazla 2 kez). - Başkomutan, yürütmenin başıdır. - OHAL ilan edebilir, kanunları veto edebilir. - Bakanlar Kurulu: Cumhurbaşkanı tarafından atanır. C) Yargı (Bağımsız Mahkemeler – Madde 138-160): - Hakimler ve savcılar bağımsızdır, azledilemez. - Anayasa Mahkemesi: Kanunların Anayasa’ya uygunluğunu denetler. - Yargıtay: Adli davalarda en üst mahkeme. - Danıştay: İdari davalarda en üst mahkeme. ---## 4. ÖNEMLİ ANAYASA DEĞİŞİKLİKLERİ (2024 GÜNCEL) - 2017 Referandumu: Başkanlık sistemine geçiş (TBMM ve Cumhurbaşkanı seçimleri aynı gün). - 2022 Değişikliği: Milletvekili sayısı 550’den 600’e çıkarıldı. ---## 5. SINAVDA ÇIKABİLECEK KRİTİK MADDELER ✔ Madde 10: Kanun önünde eşitlik. ✔ Madde 17: Yaşama hakkı. ✔ Madde 41: Ailenin korunması. ✔ Madde 138: Hakimlerin bağımsızlığı. Not: Anayasa’nın başlangıç kısmı da önemlidir; temel ilkeleri içerir. --- Kaynak: - 1982 Anayasası (Resmi Gazete) - Anayasa Mahkemesi Kararları - TBMM Mevzuat Bilgi Sistemi Bu not, Yazı İşleri Müdürlüğü sınavına yönelik özetlenmiştir. Tam metin için Anayasa’nın orijinal metnini inceleyiniz.

# **TÜRKİYE’DE UZLAŞTIRMACI OLMAK: MEVZUAT, SÜREÇLER VE KRİTERLER** ## **Giriş** Uzlaştırmacılık, Türk hukuk sisteminde 2013 yılından bu yana uygulanan alternatif bir uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Özellikle ceza davalarında, şikayete bağlı suçlarda tarafların anlaşmasını sağlayarak yargı sürecini hızlandırmayı ve mahkemelerin iş yükünü azaltmayı amaçlar. Bu makalede, **uzlaştırmacı olma şartları, görev süreci, mevzuat ve güncel uygulamalar** detaylı şekilde ele alınacaktır. --- ## **1. Uzlaştırmacı Kimdir?** Uzlaştırmacı, **Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) m. 253-255** ve **Uzlaştırmacıların Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik** uyarınca görev yapan, bağımsız ve tarafsız bir arabulucudur. Görevi, suçun mağduru ve faili arasında diyalog kurarak uzlaşma sağlamaktır. ### **Uzlaştırmacının Temel Görevleri:** ✔ Tarafları dinlemek ve uzlaşma için görüşmeler yapmak, ✔ Uzlaşma tutanağı düzenlemek, ✔ Mahkemeye rapor sunmak, ✔ Gizlilik ilkesine uymak. --- ## **2. Uzlaştırmacı Olma Şartları (2024 Güncel Mevzuat)** Uzlaştırmacı olabilmek için **Adalet Bakanlığı’nın belirlediği kriterleri** sağlamak gerekir: ### **A) Genel Şartlar** - **Türk vatandaşı** olmak, - **25 yaşını** doldurmuş olmak, - **En az lisans mezunu** olmak (Hukuk, Psikoloji, Sosyoloji, PDR gibi alanlar tercih edilir), - **Kamu haklarından yasaklı olmamak**, - **Sabıka kaydı** bulunmamak (Ağır ceza mahkumiyeti veya yüz kızartıcı suç olmamalı). ### **B) Mesleki ve Hukuki Şartlar** - **Adalet Bakanlığı’nın açtığı uzlaştırmacı eğitimini** başarıyla tamamlamak, - **Staj yapmak** (Uygulamalı eğitim süreci), - **Uzlaştırmacı sınavında** başarılı olmak. ### **C) Sicil ve Atama** - **Adalet Bakanlığı Uzlaştırma Dairesi Başkanlığı’na** başvuru yapılır, - **İl/İlçe Uzlaştırma Bürolarına** atama gerçekleşir, - **5 yıllığına** görevlendirilir (Süre sonunda yeniden başvuru gerekir). --- ## **3. Uzlaştırmacıların Çalışma Süreci** ### **A) Uzlaştırma Kapsamındaki Suçlar** Uzlaştırma, **şikayete bağlı suçlar** ve bazı **takibi şikayete bağlı olmayan suçlar** için uygulanır. Örnekler: - Basit yaralama (TCK m. 86), - Hakaret (TCK m. 125), - Malvarlığına zarar verme (TCK m. 151), - Konut dokunulmazlığının ihlali (TCK m. 116). ### **B) Uzlaştırma Süreci Nasıl İşler?** 1. **Cumhuriyet Savcılığı veya Mahkeme**, dosyayı uzlaştırmaya gönderir. 2. **Uzlaştırmacı**, taraflarla ayrı ayrı görüşür. 3. **Uzlaşma sağlanırsa**, tutanak düzenlenir ve mahkemeye iletilir. 4. **Mahkeme**, uzlaşmayı onaylarsa dava düşer veya ceza indirimi uygulanır. 5. **Uzlaşma sağlanamazsa**, normal yargılama süreci devam eder. --- ## **4. Uzlaştırmacıların Kazancı ve Çalışma Modeli** - **Ücret:** Her uzlaştırma dosyası için **Adalet Bakanlığı tarafından belirlenen ücret** ödenir (2024’te ortalama **300-800 TL** arası). - **Serbest Çalışma:** Uzlaştırmacılar genellikle **serbest meslek** statüsünde çalışır, kendi ofislerini açabilir. - **Devlet Desteği:** Adliyelere yakın **Uzlaştırma Büroları** oluşturulmuştur. --- ## **5. Güncel Tartışmalar ve Uygulamadaki Sorunlar** ✔ **Olumlu Gelişmeler:** - Yargıdaki iş yükünü azaltmada etkili, - Mağdur-fail arasında iletişimi artırıyor. ✖ **Eleştiriler ve Sorunlar:** - Bazı bölgelerde uzlaştırmacı sayısı yetersiz, - Ücretlerin yeterli bulunmaması, - Tarafların uzlaşmaya zorlanması endişesi. --- ## **Sonuç ve Öneriler** Uzlaştırmacılık, Türkiye’de yargının hızlanması ve barışçıl çözümler üretilmesi açısından önemli bir kurumdur. Ancak, **uzlaştırmacıların eğitim kalitesinin artırılması, ücretlerin gözden geçirilmesi ve tarafların sürece gönüllü katılımının sağlanması** gerekmektedir. **Hukukçular, sosyologlar ve iletişim uzmanları** için yeni bir kariyer alanı olan uzlaştırmacılık, adalet sisteminin vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. --- **Kaynakça:** - 5271 Sayılı CMK (Ceza Muhakemesi Kanunu) - Uzlaştırmacıların Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik (2023) - Adalet Bakanlığı Uzlaştırma Hizmetleri Genelgesi

Adalet Bakanlığı Yazı İşleri Müdürlüğü Sınavı için uygun, sade ama detaylı bir İnkılap Tarihi eğitim notu yer almaktadır. Bu not, ezber kolaylığı sağlayacak şekilde kronolojik ve konu başlıklarıyla düzenlenmiştir.İNKILAP TARİHİ DERS NOTUI. Osmanlı Devleti’nin Yıkılış Süreci ve Nedenleri1. İç Nedenler:Merkezi otoritenin zayıflamasıSaray entrikaları ve yönetim bozukluklarıEğitim sisteminin bozulması (medreselerin çağ dışı kalması)Ekonomik yapının bozulması (kapitülasyonlar)Yeniçeri Ocağı’nın bozulması2. Dış Nedenler:Avrupa’daki gelişmelerin takip edilememesiOsmanlı’nın sürekli toprak kaybetmesiSanayi Devrimi ile Avrupa’nın ekonomik ve askeri üstünlük kazanmasıAzınlık isyanları ve yabancı devletlerin kışkırtmalarıII. Osmanlıcılık ve Islahat HareketleriTanzimat Fermanı (1839)Hukuk önünde eşitlik (Müslim–Gayrimüslim)Vergi ve askerlikte düzenlemeAmaç: Dağılmayı önlemek, Avrupalıların iç işlere karışmasını engellemekIslahat Fermanı (1856)Gayrimüslimlere daha fazla hakAmaç: Avrupalı devletlerin desteğini almakI. ve II. Meşrutiyet (1876 – 1908)Kanun-i Esasi ilk anayasaII. Meşrutiyet, İttihat ve Terakki'nin baskısıyla ilan edildiMeclis açıldı, çok partili hayata geçildiIII. I. Dünya Savaşı ve SonuçlarıSavaşta Osmanlı’nın tarafı: AlmanyaKatılma nedeni: Kaybedilen toprakları geri almakAçılan cepheler:Çanakkale Cephesi: Mustafa Kemal’in yıldızı parladıKafkas, Kanal, Hicaz-Yemen, Irak, Suriye, Galiçya, Makedonya cepheleriMondros Ateşkes Antlaşması (30 Ekim 1918):Boğazlar ve stratejik yerler İtilaflara açıldıOsmanlı fiilen sona erdiSilahlar teslim edildiIV. İşgaller ve Tepkilerİzmir’in Yunanlarca işgali (15 Mayıs 1919) büyük tepki çektiHalkın ilk tepkisi: Kuvayımilliye birlikleri kurulduBasın yoluyla halk bilgilendirildi (Havza Genelgesi, Amasya Genelgesi)V. Kurtuluş Savaşı Hazırlık DönemiMustafa Kemal’in Anadolu’ya Geçişi:19 Mayıs 1919 – SamsunHavza ve Amasya Genelgeleri yayınlandıAmasya: “Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.”Kongreler Dönemi:Erzurum Kongresi (23 Temmuz 1919):Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür, bölünemezİlk kez manda ve himaye reddedildiSivas Kongresi (4 Eylül 1919):Tüm cemiyetler “Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” adıyla birleştiTek merkezden yönetim sağlandıAmasya Görüşmeleri (1919):Mebuslar Meclisi'nin toplanması kararlaştırıldıVI. TBMM’nin Açılması (23 Nisan 1920)Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir ilkesi benimsendiMeclis, yasama ve yürütme yetkisini elinde tuttuMisak-ı Milli kabul edildiVII. Kurtuluş Savaşı CepheleriDoğu Cephesi:Ermenilere karşı savaşıldıGümrü Antlaşması ile başarı sağlandı (İlk antlaşma)Güney Cephesi:Fransızlar ve Ermenilere karşı direnişAntep, Maraş, Urfa halkı direndi – Kahramanlık unvanları verildiBatı Cephesi:Düzenli ordu Yunanlılarla savaştıI. ve II. İnönü Savaşları (TBMM’ye moral verdi)Sakarya Savaşı (1921): Mustafa Kemal Başkomutan olduBüyük Taarruz – Başkomutanlık Meydan Muharebesi (30 Ağustos 1922)VIII. Siyasi GelişmelerSaltanatın Kaldırılması (1 Kasım 1922)Lozan Antlaşması (24 Temmuz 1923):Sevr yürürlükten kalktıKapitülasyonlar kaldırıldıTürkiye’nin sınırları uluslararası alanda tanındıCumhuriyetin İlanı (29 Ekim 1923)İlk Cumhurbaşkanı: Mustafa Kemal Atatürkİlk Başbakan: İsmet İnönüIX. Atatürk Dönemi İnkılaplarSiyasal Alanda:Halifeliğin kaldırılması (1924)Partisiz yönetimden çok partili hayata geçiş denemeleriHukuk Alanında:Medeni Kanun (1926)Ceza, Ticaret, Borçlar KanunuEğitim-Kültür Alanında:Tevhid-i Tedrisat Kanunu (1924)Harf İnkılabı (1928)Türk Dil ve Tarih KurumlarıToplumsal Alanda:Şapka Kanunu (1925)Soyadı Kanunu (1934)Kadınlara Seçme ve Seçilme Hakkı (1930 – Belediye; 1934 – Milletvekili)Ekonomik Alanda:İzmir İktisat Kongresi (1923)Devletçilik ilkesiyle karma ekonomive 2. Kalkınma PlanlarıX. Atatürk İlkeleriİlke Açıklama Cumhuriyetçilik Halkın kendi yöneticilerini seçmesi Milliyetçilik Tek millet, tek bayrak Halkçılık Eşitlik, sınıf ayrımının reddi Laiklik Din ve devlet işlerinin ayrılması Devletçilik Ekonomiye devlet müdahalesi İnkılapçılık Sürekli yenilenmeElbette! Aşağıda Atatürk İlkeleri her biri ayrı başlık ve açıklama ile, sade ve anlaşılır bir şekilde not formatında yer almaktadır: 1. Cumhuriyetçilik Egemenliğin kayıtsız şartsız millete ait olduğunu savunur.Halkın kendi kendini yönetmesi esasına dayanır.Seçimle işbaşına gelen yöneticiler, halkı temsil eder.Saltanata, padişahlığa ve mutlak monarşiye karşıdır. 2. Milliyetçilik Millet bilincine ve Türk milletinin birliğine dayanır.Irkçılığı reddeder; dili, kültürü, tarihi ve ülküsü ortak bir milleti esas alır.Ulusal bağımsızlığı ve vatanın bütünlüğünü savunur.Misak-ı Milli anlayışını temel alır. 3. Halkçılık Kanun önünde eşitliği esas alır.Sınıf, zümre, ayrıcalık tanımaz.Toplumun tüm kesimlerinin devlet yönetimine katılımını destekler.Sosyal adaleti ve fırsat eşitliğini öngörür. 4. Laiklik Din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılmasını savunur.Devletin dini değil, hukuki kurallara göre yönetilmesini amaçlar.Herkesin din ve vicdan özgürlüğünü güvence altına alır.Şeriatın kaldırılması, medreselerin kapatılması bu ilke kapsamındadır. 5. Devletçilik Ekonomide devletin aktif rol almasını ifade eder.Özel sektör teşvik edilir, ancak devlet gerekli alanlarda müdahale eder.Türkiye’nin sanayileşmesini ve ekonomik kalkınmasını hedefler.Karma ekonomi modeline dayanır. 6. İnkılapçılık (Devrimcilik) Çağın gereklerine uygun yenilikleri savunur.Eski ve köhne kurumların kaldırılması gerektiğini belirtir.Sürekli gelişim, ilerleme ve değişimi destekler.Atatürk’ün yaptığı tüm devrimlerin temel ruhudur.

YARGI HARÇLARI BİLGİ NOTUGenel Tanım: Yargı harçları, adli hizmetlerden yararlanan kişilerin devlete ödemekle yükümlü oldukları parasal değerlerdir. Bu harçlar, devletin yargı hizmetlerini finanse etmesine katkı sağlar. Türkiye'de yargı harçları, 492 Sayılı Harçlar Kanunu ile düzenlenmektedir.Temel İlkeler: * Kanunilik: Harçların alınması, miktarı ve oranları kanunla belirlenir. * Adalet ve Eşitlik: Harçlar, adil ve eşitlik ilkesine uygun olarak düzenlenmeye çalışılır. Ancak bazı durumlarda muafiyetler ve istisnalar söz konusu olabilir. * Hizmet Karşılığı Olma: Harçlar, sunulan yargı hizmetinin karşılığı olarak alınır. * Devletin Gelir Kaynağı Olma: Harçlar, devlet bütçesi için önemli bir gelir kaynağıdır.Harç Çeşitleri (492 Sayılı Harçlar Kanunu'na Göre Başlıca Harçlar): * Başvurma Harcı: Mahkemelere, icra dairelerine veya diğer yargı mercilerine başvurulurken ödenen sabit bir harçtır. Davanın veya talebin niteliğine göre farklı miktarlarda belirlenmiştir. * Karar ve İlam Harcı: Mahkemelerin verdiği nihai kararlar (ilamlar) üzerinden alınan nispi veya maktu bir harçtır. * Nispi Harç: Dava konusunun değerine göre belirli bir oran üzerinden hesaplanır (örneğin, alacak davaları, boşanmada maddi tazminat). * Maktu Harç: Dava konusunun değerine bakılmaksızın sabit bir miktar olarak belirlenir (örneğin, boşanma davası, tespit davaları). * Temyiz, İstinaf ve Diğer Kanun Yolları Harçları: Yerel mahkeme kararlarına karşı üst mahkemelere başvurulması durumunda ödenen harçlardır. Bu harçlar genellikle ilk derece harcından farklı miktarlarda belirlenir. * İcra Harçları: İcra takiplerinde, takip talebi, haciz, satış gibi çeşitli aşamalarda ödenen harçlardır. İcra harçları da nispi veya maktu olabilir. * Diğer Yargı Harçları: Noter harçları, tapu ve kadastro harçları, konsolosluk harçları gibi çeşitli özel kanunlarda düzenlenen diğer harçlar da yargı hizmetleriyle dolaylı veya doğrudan ilişkili olabilir. Ancak bu notun kapsamı esas olarak adli yargı harçları üzerinedir.Harç Miktarlarının Belirlenmesi ve Güncellenmesi: * Yargı harçlarının miktarları, her yıl yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle güncellenir. Bu oran, Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenir ve Resmi Gazete'de yayımlanır. * Harç tarifeleri, Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanır ve Bakanlar Kurulu (günümüzde Cumhurbaşkanlığı) kararıyla yürürlüğe girer.Harçtan Muafiyet ve İstisnalar:Kanunda belirtilen bazı durumlarda kişiler yargı harçlarından muaf tutulabilir veya harç ödeme yükümlülüğüne istisnalar getirilebilir. Bu durumlar şunlardır: * Adli Yardım: Maddi durumu yetersiz olan kişiler, adli yardım talebinde bulunarak yargılama giderlerinden (harçlar dahil) geçici veya tamamen muaf tutulabilirler. * Kanuni Muafiyetler: Bazı özel kanunlarda belirli davalar veya işlemler için harç muafiyeti öngörülebilir (örneğin, iş mahkemelerinde işçi tarafından açılan bazı davalar). * Devlet ve Kamu Tüzel Kişileri: Genellikle devlet ve diğer kamu tüzel kişileri açtıkları veya aleyhlerine açılan davalarda harçtan muaftır.Sınavlar İçin Önemli Notlar: * 492 Sayılı Harçlar Kanunu'nun Temel Mantığı: Yargı hizmetlerinden yararlananın bu hizmetlerin maliyetine katkıda bulunması esastır. * Harç Çeşitlerinin Ayırt Edilmesi: Başvurma harcı, karar ve ilam harcı (nispi/maktu), kanun yolları harçları ve icra harçları arasındaki temel farkları ve hangi aşamalarda ödendiğini bilmek önemlidir. * Nispi ve Maktu Harç Hesaplaması: Özellikle karar ve ilam harcında nispi harcın dava değerine göre hesaplandığı, maktu harcın ise sabit olduğu unutulmamalıdır. * Harç Miktarlarının Güncelliği: Sınav sorularında güncel harç miktarları sorulmasa da, harçların her yıl yeniden değerleme oranında arttığı bilgisi önemlidir. * Harçtan Muafiyet Halleri: Adli yardım ve kanuni muafiyetlerin temel prensipleri ve örnekleri bilinmelidir.Güncel Durum:Yargı harçları, 2024 yılı için belirlenen yeniden değerleme oranı (%58,46) doğrultusunda 2025 yılı itibarıyla artırılmıştır. Güncel harç tarifeleri, Adalet Bakanlığı'nın resmi internet sitesinde ve Resmi Gazete'de yayımlanmaktadır. Sınavlara hazırlanırken en güncel tarifelere göz atmak faydalı olacaktır. Ancak sınav sorularında genellikle güncel rakamlar yerine harçların mantığı ve çeşitleri üzerinde durulur.

1. 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) – Önemli Noktalar:Dava şartları arasında mahkemenin görevli, yetkili, tarafların ehil ve dava konusunun hukuken korunabilir olması yer alır.İlk itirazlar yalnızca cevap dilekçesiyle ileri sürülür; süresinde sunulmazsa dinlenmez.Basit yargılama usulünde duruşma en fazla iki oturumda tamamlanır.Ön inceleme duruşması, dava şartları ve ilk itirazların incelendiği aşamadır. Taraflar sulhe davet edilir.Deliller, tahkikat aşamasında toplanır; HMK’da delil serbestliği esas olmakla birlikte bazı deliller şekle tabidir (örneğin tanıklıkla ispat sınırı).Hükmün sonuçları arasında kesin hüküm ve infaz kabiliyeti yer alır.Hukuk mahkemelerinde istinaf süresi 2 haftadır, temyiz süresi de kararın tebliğinden itibaren 2 haftadır.---2. 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) – Bilinmesi Gerekenler:Şüpheli: Soruşturma evresinde suç şüphesi altında bulunan kişidir.Sanık: Kovuşturma evresinde hakkında kamu davası açılan kişidir.Savunma hakkı kutsaldır, kısıtlanamaz. Müdafii bulundurulması bazı suçlar bakımından zorunludur.Gözaltı süresi genel olarak 24 saattir, toplu suçlarda 4 güne kadar uzatılabilir.Tutuklama kararı hâkim tarafından verilir, katalog suçlar dışında ölçülülük esas alınır.Delillerin toplanması aşamasında hâkim kararı gereken işlemler (örneğin telefon dinleme, arama) vardır.İtiraz süresi 7 gündür, kararın öğrenildiği tarihten itibaren başlar.---3. 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu (İYUK) – Temel Bilgiler:İdari işlemlere karşı dava açma süresi, kural olarak 60 gündür. Vergi davalarında 30 gündür.Görevli mahkemeler: İdare mahkemesi, vergi mahkemesi ve bölge idare mahkemesi.Yürütmenin durdurulması talebi, telafisi güç zarar ve açık hukuka aykırılık şartlarını taşımalıdır.Temyiz süresi 30 gündür, istinaf süresi 30 gündür.---4. Kalem Mevzuatı – Uygulamalı Bilgiler:UYAP sistemine işlemler, tarih ve saat damgası ile kaydedilir. Fizikî dosya ile uyum zorunludur.Duruşma tutanakları hâkim, zabıt katibi ve tarafların imzasıyla tamamlanır.Gelen evrak, gelen evrak defterine; giden evrak, zimmetle teslim edilip kayıt altına alınır.Dosya inceleme hakkı taraf vekillerine aittir. Vekâletnamesi olmayan avukata dosya verilmez.Celse açılmadan önce yoklama yapılır, tarafların usule uygun çağrıldığının kontrolü kalemce yapılır.---5. Yargı Harçları ve Giderleri – Pratik Bilgiler:Harçlar Kanunu’na göre dava harcı, peşin alınır; nispi ve maktu harçlar ayrımı önemlidir.İstinaf ve temyiz başvurularında harç ve gider avansı yatırılmazsa başvuru reddedilir.Yargılama giderleri davayı kaybeden tarafa yüklenir. Avukatlık ücreti de buna dahildir.Harç ve masraf muafiyeti adli yardım kararı ile mümkündür.---6. Diğer Önemli Bilgiler:Resmî yazışmalar 2020 tarihli “Resmî Yazışmalarda Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” hükümlerine göre yapılır. Dosya numarası, evrak kayıt sistemi, paraflama önemlidir.Ceza ve hukuk mahkemeleri yazı işleri birimlerinde evrak teslimi zimmetle yapılır. Evrakın kaybolması adli sorumluluk doğurabilir.Sicil arşiv ve evrak arşiv işlemleri arşiv mevzuatına göre yapılır. Dosyalar 10 yıl saklanır.

YAZI İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ SINAVI İÇİN DETAYLI SÜRELER LİSTESİ1. Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK - 6100)Dava dilekçesine cevap süresi: 2 hafta (Tebliğden itibaren)Ön inceleme duruşması davetine cevap süresi: 2 haftaİlk itiraz süresi (görev, yetki vs.): Cevap dilekçesi süresi içindeDelil listesinin verilmesi: 2 haftaİstinaf başvuru süresi: 2 hafta (Kararın tebliğinden)Temyiz süresi: 2 hafta (BAM kararının tebliğinden)Karar düzeltme süresi: 2 haftaKarar kesinleşmeden icra takibi yapılması için gereken süre: 10 yıl (ilamın zamanaşımı süresi)---2. Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK - 5271)İtiraz süresi: 7 gün (Kararın tebliği veya öğrenilmesinden)İstinaf süresi: 7 günTemyiz süresi: 15 gün (BAM kararının tebliğinden)Karar düzeltme süresi: 15 günSavunma için verilecek asgari süre: 1 haftaKoruma tedbirleri nedeniyle tazminat isteme süresi: 3 ay (kararın kesinleşmesinden)Gözaltı süresi (genel): 24 saatTutukluluk inceleme aralığı: En geç 30 gün---3. İcra ve İflas Kanunu (İİK)Ödeme emrine itiraz (genel haciz yolu): 7 günMal beyanında bulunma süresi: 7 gün (ödeme emrinin tebliğinden)İtirazın iptali davası açma süresi: 1 yılİstirdat davası açma süresi: 1 yılİcra emrine itiraz süresi: 7 günŞikayet süresi: 7 gün (öğrenmeden itibaren)Tahliye taahhüdünün yerine getirilmemesi halinde tahliye isteme süresi: 1 ay (taahhütte belirtilen tarihten itibaren)İflas davası açma süresi (ödeme emrine rağmen borç ödenmezse): 15 günRehnin paraya çevrilmesi yoluyla takipte ödeme süresi: 15 gün---4. İdari Yargılama Usulü Kanunu (İYUK - 2577)Dava açma süresi:İdare mahkemelerinde: 60 günVergi mahkemelerinde: 30 günİtiraz süresi (vergi/idarî): 15 günTemyiz süresi: 30 günKarar düzeltme süresi: 15 günKararın tebliğinden sonra temyiz/karar düzeltme süresi: 15 veya 30 gün---5. Tebligat Kanunu ve UygulamasıTebligata itiraz süresi: 7 günAdres araştırması yapılma süresi: 10 günTebligatın geçerli olması için zarfın muhataba ulaşmasından itibaren: 1 iş günü sonra tebliğ yapılmış sayılır (fikri tebligat)---6. Diğer Önemli Süreler ve Bilgilerİdari para cezalarına itiraz süresi (Kabahatler Kanunu): 15 günKamulaştırmasız el atmaya karşı tazminat davası süresi: 20 yılNüfus kayıt düzeltme davası: Her zaman açılabilir (hak düşürücü süre yoktur)Disiplin cezasına karşı dava süresi: 60 günİptal davası açma süresi (idarede): 60 gün---Sürelerin Başlangıcı ve Sonu Hakkında Genel KurallarSüreler tebliğ veya öğrenme ile başlar.Süre sonu resmi tatile denk gelirse, süre tatili takip eden ilk iş günü sona erer.Hafta ve ayla belirlenen sürelerde son gün, sürenin başladığı güne karşılık gelen gündür.Tabii! Aşağıda Aile Hukuku, İş Hukuku, Kalem İşlemleri ve Yargı Harçlarıyla ilgili süreleri kapsayan detaylı ve güncel bir çalışma bulabilirsin. Bu liste, Adliye Yazı İşleri Müdürlüğü sınavı için özel olarak hazırlanmıştır.YAZI İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ SINAVI İÇİN SÜRELER – BÖLÜM 21. AİLE HUKUKU SÜRELERİ (Türk Medeni Kanunu ve Uygulama)Boşanma kararının kesinleşmesi sonrası nüfus kayıtlarının düzeltilmesi için bildirim: 10 gün (mahkeme tarafından nüfus müdürlüğüne)Evlenme engeline itiraz süresi: 10 gün (ilan tarihinden itibaren)Evlilik bildirimi yapılmazsa idari para cezası: 30 gün içinde yapılmazsaSoybağının reddi davası açma süresi (koca açısından): 1 yıl (doğumu ve baba olmadığını öğrenmesinden itibaren)Babalık davası açma süresi (anne veya çocuk açısından): Çocuk ergin olana kadar (Erginlikten sonra 1 yıl içinde çocuk kendisi açabilir)Nafaka davası: Her zaman açılabilir (hak düşürücü süre yoktur)Mal rejimi tasfiyesi davası açma süresi: 1 yıl (boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren)Evlenmenin iptali davası açma süresi: Nedenine göre 6 ay – 5 yıl arası değişir2. İŞ HUKUKU SÜRELERİ (4857 ve 7036 Sayılı Kanunlar)İşe iade davası açma süresi: 1 ay (feshin tebliğinden itibaren arabuluculuk başvurusu),Arabuluculuk sonrası dava açma: 2 hafta (son tutanağın düzenlenmesinden itibaren)İşçilik alacakları zamanaşımı süresi (2023 sonrası iş sözleşmeleri): 5 yılİhbar önelleri:<6 ay çalışma: 2 hafta6 ay – 1.5 yıl arası: 4 hafta1.5 – 3 yıl arası: 6 hafta3 yıl: 8 haftaKıdem tazminatı hakkı süresi: 10 yılArabulucuya başvuru süresi (işe iade dahil tüm iş davaları için): 1 ay (zorunludur)3. KALEM İŞLEMLERİ VE DİLEKÇE SÜRELERİTaraflara yapılacak tebligat üzerine işlem yapılması gereken süre belirtilmemişse: 10 gün (HMK m.94 uyarınca makul süre)Eksik evrak/belge tamamlama süresi (mahkemece süre verilirse): En az 1 haftaHarç ve gider avansı yatırma süresi (ilk derece mahkemesi): Mahkemece verilen süre içinde (genelde 1 hafta – 2 hafta)Dilekçe red nedenlerinin tamamlanması (dava şartı eksikliği): 1 hafta – 2 hafta arası süre verilirKalemce yapılan işlemlerle ilgili şikayet süresi: 7 gün (İİK m.16)4. YARGI HARÇLARI VE İLGİLİ SÜRELERİstinaf ve temyiz harçlarını tamamlama süresi: 1 hafta (tamamlama için süre verilir)Vekalet harcı yatırılmaması durumunda eksikliğin tamamlanması: 1 haftaHarçsız işlem yapılan dosyada harç istenirse, tamamlanma süresi: 1 haftaİdari yargıda dava açarken harç ödeme süresi: Davayla birlikte (eksikse mahkeme 15 gün süre verebilir)İcra takibinde peşin harç ödeme: Takip talebiyle birlikte yatırılır; yatırılmazsa takip başlatılmazGENEL HATIRLATMALARHafta ve ayla belirtilen sürelerde, sürenin sonu tatil gününe denk gelirse: Süre, sonraki ilk iş günü sona erer.Resen verilen sürelerde (örneğin dilekçe veya harç eksikliği): Süre sonunda işlem yapılmamışsa dosya işlemden kaldırılır veya reddedilir.Kalemce yapılan süre hesaplamalarında resmi tatil, adli tatil göz önünde bulundurulur.ZAMAN AŞIMI VE HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRELER – GENEL HUKUKİ BİLGİLENDİRMEI. ZAMAN AŞIMI NEDİR?Zaman aşımı, bir hakkın belirli bir süre kullanılmaması halinde, dava edilebilme yetkisinin kaybedilmesidir. Hak ortadan kalkmaz; ancak borçlu, zaman aşımını ileri sürerse borcun ifasından kaçınabilir.Özellikleri:Hak düşmez, sadece dava yolu kapanır.Hakim re’sen dikkate almaz, borçlunun ileri sürmesi gerekir.Kesilme ve durma halleri olabilir (örneğin: dava açılmasıyla zaman aşımı kesilir).Taraflar, sözleşmeyle zaman aşımı süresini uzatamaz, ancak kısaltabilir.---II. HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE NEDİR?Hak düşürücü süre, belirli bir sürede kullanılmayan hakların tamamen ortadan kalkması anlamına gelir.Özellikleri:Hak tamamen sona erer.Hakim re’sen dikkate alır.Kesilme, durma, uzatma söz konusu değildir.Kamu düzenine ilişkin olduğundan taraflar buna aykırı anlaşma yapamaz.---III. ÖRNEK ZAMAN AŞIMI SÜRELERİ (Türk Borçlar Kanunu ve Diğer Kanunlar)Genel zaman aşımı süresi: 10 yıl (TBK m.146)Ticari alacaklar (avukat, doktor, terzi, muhasebeci gibi düzenli hizmetler): 5 yılKira, faiz, ücret alacakları: 5 yılEser sözleşmesinde ayıba karşı sorumluluk: 2 yılTaşınır satışında ayıba karşı sorumluluk: 2 yıl (ayıbın öğrenilmesinden itibaren derhal harekete geçilmelidir)Haksız fiil nedeniyle tazminat: 2 yıl (fiilin ve failin öğrenilmesinden), her hâlükârda 10 yılSebepsiz zenginleşme: 2 yıl (öğrenmeden), en fazla 10 yılSigorta alacakları (örneğin kasko, sağlık): 2 yılİş kazası – meslek hastalığı tazminat talepleri: 10 yıl (Ancak SGK işlemlerine bağlı olarak farklılık gösterebilir)Ceza davasına bağlı hukuk davası varsa: Zaman aşımı ceza davasına bağlı olarak uzar---IV. ÖRNEK HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRELER (Kesin Sürelerdir)İşe iade davası için arabulucuya başvuru süresi: 1 ay (fesih bildiriminin tebliğinden itibaren)Arabuluculuk sonrası dava açma süresi: 2 hafta (son tutanağın düzenlenmesinden itibaren)Mal rejiminin tasfiyesi davası: 1 yıl (boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren)Evlenmenin iptali davası: Nedenine göre 6 ay – 5 yılSoybağının reddi (koca açısından): 1 yıl (doğumu ve baba olmadığını öğrenmesinden itibaren)Kamulaştırma işlemlerine karşı dava açma süresi: 30 gün (idari işlemin tebliğinden)Disiplin cezasına itiraz – kamu görevlisi: 60 günİdareye karşı tam yargı ve iptal davaları: 60 gün – vergi davalarında 30 günTebligata itiraz (muvakkat teminat süresi dahil): 7 günİcra takibinde itiraz: 7 günİflas isteme süresi (ödeme emrine rağmen): 15 günTahliye taahhüdüne dayalı tahliye isteme süresi: 1 ay---V. UYGULAMADA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLARZaman aşımı süresi dolduğunda, alacaklı dava açabilir; ancak borçlu zaman aşımı def’i ileri sürerse davanın reddine karar verilir.Hak düşürücü süre dolduğunda hak ortadan kalktığı için dava açılamaz.Özellikle boşanma sonrası mal rejimi tasfiyesi, işe iade davası, soybağı davaları gibi alanlarda hak düşürücü süreler çok sık sorulur.Ceza hukukundaki zamanaşımı süreleri ayrıca düzenlenir (örneğin adam öldürmede 20 yıl – TCK).

5018 SAYILI KAMU MALİ YÖNETİMİ VE KONTROL KANUNU DERS NOTU (2024 GÜNCELLEMELİ)1. KANUNUN AMACI VE KAPSAMI- Kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasını sağlamak- Mali saydamlık ve hesap verebilirliği güçlendirmek- AB mali yönetim standartlarına uyum sağlamak2. TEMEL İLKELER- Bütçede açıklık ve hesap verebilirlik- Mali disiplin- Performans esaslı bütçeleme- Ön mali kontrol3. BÜTÇE SİSTEMİ- Genel yönetim kapsamı (merkezi yönetim, mahalli idareler, sosyal güvenlik kurumları)- Bütçe türleri: - Merkezi yönetim bütçesi - Özel bütçeler - Düzenleyici ve denetleyici kurum bütçeleri4. HARCAMA SÜRECİ1. Ödenek tahsisi2. Harcama yetkilisinin belirlenmesi3. Taahhüt işlemi4. Tahakkuk aşaması5. Ödeme emri6. Ödeme5. MALİ KONTROL- İç kontrol sistemi- Mali hizmetler birimleri- İç denetim koordinasyon kurulu- Dış denetim (Sayıştay)6. 2024 YILINDAKİ ÖNEMLİ DEĞİŞİKLİKLER- Dijital bütçe uygulamasının zorunlu hale gelmesi- Yatırım projelerinde enflasyon endekslemesi- Kamu alımlarında yerli ürün kota artışı (%15'ten %25'e)7. YAZI İŞLERİ MÜDÜRLÜKLERİ İÇİN ÖNEMLİ HÜKÜMLER- Evrak kayıt ve arşivleme standartları- Elektronik belge yönetim sistemi (EBYS) kullanım zorunluluğu- Belge saklama süreleri (asgari 10 yıl)10 ÖRNEK SINAV SORUSU1. 5018 sayılı Kanun'un temel amaçlarından biri değildir? a) Mali saydamlık b) Kaynak tahsisinde etkinlik c) Personel sayısını artırma d) Hesap verebilirlik2. Aşağıdakilerden hangisi merkezi yönetim kapsamında değildir? a) Bakanlıklar b) Belediyeler c) Üniversiteler d) Düzenleyici kurumlar3. Performans esaslı bütçeleme hangi mali yıl itibarıyla zorunlu hale gelmiştir? a) 2006 b) 2010 c) 2018 d) 20244. Harcama sürecindeki aşamalardan ilki hangisidir? a) Ödeme b) Taahhüt c) Ödenek tahsisi d) Tahakkuk5. Kamu iç mali kontrol sisteminin en üst organı nedir? a) Sayıştay b) Maliye Bakanlığı c) İç Denetim Koordinasyon Kurulu d) Hazine Müsteşarlığı6. 2024 yılı itibarıyla kamu alımlarında yerli ürün kotası yüzde kaçtır? a) %10 b) %15 c) %20 d) %257. Aşağıdakilerden hangisi iç kontrolün temel unsurlarından değildir? a) Risk yönetimi b) Ön mali kontrol c) İç denetim d) Dış denetim8. Belge saklama süresi asgari kaç yıldır? a) 5 b) 10 c) 15 d) 209. Bütçenin hazırlanmasından sorumlu kuruluş hangisidir? a) Hazine ve Maliye Bakanlığı b) Sayıştay c) Cumhurbaşkanlığı d) TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu10. Aşağıdakilerden hangisi özel bütçeli kuruluş değildir? a) YÖK b) TRT c) İl özel idareleri d) ÜniversitelerCEVAP ANAHTARI: 1-c, 2-b, 3-a, 4-c, 5-c, 6-d, 7-d, 8-b, 9-a, 10-cÖNEMLİ HATIRLATMALAR:- Yazı işleri müdürlükleri için belge yönetimi ve arşivleme hükümleri özellikle önem taşır- EBYS kullanımı 2024'te tüm kamu kurumları için zorunlu hale gelmiştir- Bütçe disiplini ihlallerinde sorumluluk doğrudan harcama yetkilisine aittirKAYNAKLAR:- 5018 sayılı Kanun'un güncel metni (2024 değişiklikleri dahil)- Hazine ve Maliye Bakanlığı Genelgeleri- Kamu İç Mali Kontrol Rehberi

**ADALET BAKANLIĞI DİSİPLİN YÖNETMELİĞİ VE GÜNCEL CEZALAR (2024)** ### **1. HUKUKİ DAYANAK** - **Temel Kanun**: 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu (DMK) Madde 125-129 - **Yönetmelik**: Adalet Bakanlığı Disiplin Amirleri Yönetmeliği (2023/7 sayılı değişiklikle güncellendi) - **Kapsam**: Adli ve idari yargı personeli (hakimler, savcılar, adalet memurları, infaz koruma görevlileri vb.) ---### **2. DİSİPLİN CEZALARI VE UYGULAMA KOŞULLARI** #### **A) UYARMA CEZASI** - **Nedenleri**: - Hafif derecede görev ihmali (örn.: evrak tesliminde 3 gün gecikme) - Kıyafet yönetmeliğine uymama - **Süreç**: - Amir tarafından **yazılı ikaz** ile verilir. - **İtiraz**: 7 gün içinde üst makama yapılabilir. #### **B) KINAMA CEZASI** - **Nedenleri**: - **Tekrarlayan uyarılar** (örn.: 3 kez mesaiye geç kalma) - Kamu kaynaklarını özensiz kullanma (UYAP'ta gereksiz işlem yapma) - **Etkileri**: - **6 ay** terfi alamama. - Personel dosyasına işlenir. #### **C) AYLIKTAN KESME CEZASI** - **Miktar**: 1/30 ile 1/8 arası maaş kesintisi (suçun ağırlığına göre) - **Örnek Fiiller**: - **e-Tebligat** işlemlerini süresinde yapmama - **Duruşma tutanaklarında** eksik bilgi girme - Disiplin soruşturmasında **yalan beyan** - **Süre**: Kesinti **en fazla 3 ay** uygulanır. #### **D) KADEME İLERLEMESİNİN DURDURULMASI** - **Süre**: 6 ay ile 2 yıl arası - **Ağır Fiiller**: - **Resmi evrakta tahrifat** (örn.: tutanak değiştirme) - **Şeffaflık ihlali** (mahkeme kararlarını geciktirme) - **Mobbing** iddiaları (ispatlanmışsa) #### **E) MEMURLUKTAN ÇIKARMA** - **Nedenleri**: - **Yargı bağımsızlığını ihlal** (siyasi baskıya boyun eğme) - **Rüşvet** veya görevi kötüye kullanma - **Cinsel taciz** veya ağır şiddet suçları - **Süreç**: - **Savcılık soruşturması** ile eş zamanlı yürütülür. - **Kesin karar** Bakanlık Disiplin Kurulu'nca verilir. ---### **3. SÜRELER VE İTİRAZ YOLLARI** #### **A) SORUŞTURMA SÜRECİ** - **Ön inceleme**: Şikayetin alınmasından sonra **15 gün** - **Kesin soruşturma**: En fazla **2 ay** (karmaşık dosyalarda 4 aya uzayabilir) #### **B) CEZALARA İTİRAZ** - **Süre**: Tebligattan sonra **7 iş günü** - **Merci**: - Hafif cezalar (uyarı/kınama) → **Bölge Adliye Mahkemesi** - Ağır cezalar (maaş kesme/çıkarma) → **Danıştay** #### **C) CEZALARIN SİCİLDEN SİLİNMESİ** - **Uyarı/Kınama**: 2 yıl sonra otomatik silinir. - **Diğer cezalar**: 5 yıl sonra **Bakanlık onayı** ile silinebilir. ---### **4. 2024 YILINDA GETİRİLEN YENİ DÜZENLEMELER** 1. **Dijital İhlaller**: - **UYAP veri sızıntısı** yapanlara **doğrudan kadro iptali** - **e-Duruşma kayıtlarını silme** → **3 ay maaş kesme** 2. **Cezalarda Artırım**: - **Tekrarlanan disiplin suçlarında** cezalar 1.5 kat uygulanır (örn.: 2. kez kınama → maaş kesme). 3. **Whistleblower Koruması**: - **Yolsuzluk ihbarcılarına** otomatik **ceza muafiyeti** (ihbarın doğruluğu şartıyla). ---### **5. PRATİK ÖRNEKLER** - **Örnek 1**: Savcı yardımcısının **duruşma videosunu sosyal medyada paylaşması** → **Kademe durdurma + 2 ay maaş kesme**. - **Örnek 2**: Adalet memurunun **tutanakları imzalamayı unutması** → **Kınama**. - **Örnek 3**: İnfaz görevlisinin **mahkumlara ayrımcılık yapması** → **Memurluktan çıkarma**. **Önemli Uyarı**: 2024/2 sayılı Genelge ile **tüm cezaların UYAP disiplin modülüne işlenmesi** zorunlu hale getirilmiştir. **Kaynaklar**: - 657 DMK - Adalet Bakanlığı 2023/7 Sayılı Yönetmelik Değişikliği - Danıştay 10. Dairesi 2023/1548 Kararı

ADALET BAKANLIĞI GENELGELERİ DETAYLI DERS NOTU (2024 GÜNCELLEMELİ)1. GENELGELERİN HUKUKİ NİTELİĞİ- Dayanak: 3046 sayılı Bakanlıklar Kanunu Madde 11 - Bakanlıkların görev alanına giren konularda düzenleyici genelge yayınlama yetkisi.- Bağlayıcılık: İdari birimler ve yargı personeli için emir niteliği taşır.- Türleri: - Uygulayıcı Genelgeler (Kanunların uygulanmasını detaylandırır) - Düzenleyici Genelgeler (Yeni prosedürler getirir)--- 2. ÖNEMLİ GENELGELER VE İÇERİKLERİ A) KADINA ŞİDDET VE AİLE HUKUKU154/2 sayılı ADMHDB Genelgesi - Konu: 6284 sayılı Kanun'un uygulanma esasları - Önemli Maddeleri: - Şiddet önleme kararlarının 24 saat içinde elektronik ortamda (UYAP) bildirimi - Geçici maddi yardım ödemelerinde bankaya doğrudan havale usulü - Koruma talep edenlerin kimlik bilgilerinin gizliliği B) UYAP UYGULAMALARI 124/1 sayılı BİGM Genelgesi - Yenilikler (2024): - e-Duruşma için avukatların biyometrik kimlik doğrulama zorunluluğu - Dijital delil yüklemelerinde SHA-256 şifreleme standardı - Cezaevi görüş taleplerinin UYAP üzerinden yapılması C) KANUN YARARINA BOZMA 16/1 sayılı CİGM Genelgesi - Başvuru Şartları: - Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na elektronik imzalı dilekçe - Kararın kesinleşmesinden sonra 6 ay içinde talep - Red Sebepleri: - Basit hukuk hataları - Esasa etkisi olmayan usuli ihlaller D) TUTUKLAMA VE YAKALAMA İŞLEMLERİ 161 sayılı CİGM Genelgesi - UYAP Entegrasyonu: - Gıyabi tutuklama kararlarının 1 saat içinde sisteme girilmesi - Yakalama emirlerinde INTERPOL kırmızı bülten otomatik eşleştirme - Takip formlarının 7 günde bir güncellenmesi zorunluluğu E) ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ 69/3 sayılı DİABGM Genelgesi - Cezai Tebligat: - Avrupa İade Sözleşmesi kapsamında İngilizce/Türkçe çift dilli belge - Aciliyet durumlarında e-posta ön bildirimi - İstinabe: - Delil toplamada blockchain ile doğrulama --- 3. YENİ DÜZENLEMELER (2024) A) DİJİTEL ARŞİVLEME 128/1 sayılı DHDB Genelgesi - Saklama Süreleri: - Ceza dosyaları: 20 yıl (ağır cezalarda 30 yıl) - Hukuk dosyaları: 10 yıl - İmha Prosedürü: - 3 aylık denetim süreci - Noter huzurunda fiziki imha # B) MAHKEME HESAPLARI 104/1 sayılı HİGM Genelgesi - Paraların Yatırılacağı Bankalar: - Ziraat Bankası (asıl) - VakıfBank (yedek) - Faiz Hesaplama: - TCMB repo oranı + %2 C) KAYIP DOSYALAR 107 sayılı HİGM Genelgesi - Yenileme Süreci: - Savcılık soruşturması açılması - Aslının aynı ibaresiyle onaylı kopya 4. PRATİK BİLGİLER VE UYARI NOKTALARI1. e-Tebligat (79 sayılı PGM Genelgesi): - Geçerli sayılma şartları: - Alıcının e-devlet şifresiyle giriş yapması - 3 iş günü içinde okundu bilgisinin gelmesi 2. Faaliyet Raporları (168 sayılı SGB Genelgesi): - İdari yargıda aylık dava istatistikleri - Adli yargıda dosya başına ortalama karar süresi 3. Disiplin Cezaları: - Genelge ihlallerinde 657 sayılı Kanun Madde 125 uyarınca kınama-maaş kesme - 5. GÜNCEL DEĞİŞİKLİKLER TABLOSU| Genelge No | Değişen Madde | Eski Hüküm | Yeni Hüküm (2024) ||------------|---------------|------------|-------------------|| 124/1 | 5. Madde | e-İmza yeterli | Biyometrik + e-İmza || 161 | 12. Madde | 3 günde güncelleme | 7 günde güncelleme || 128/1 | Ek-3 | 15 yıl saklama | 20 yıl saklama |Kaynak: Adalet Bakanlığı 2024/1 sayılı Genelge Yönergesi ve UYAP Güncelleme Notları.