657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu Soru Cevap

📘 657 Sayılı DMK – Zor ve Çeldirici Soru-Cevap Listesi (Görevde Yükselme İçin)

❓ Soru 1: Devlet memurları hangi durumlarda aylıksız izinli sayılabilir?

Cevap:

• Kadın memura doğum sonrası 24 aya kadar (isteği hâlinde)

• Erkek memura, eşi doğum yapan memursa 10 gün babalık izni sonrası talep ederse 24 aya kadar

• Ücretsiz doğum izni dışında, askerlik için

• Yurtdışında öğrenim için en fazla 18 ay

• Eşi yabancı ülkede görevli olan memur, yurtdışında görevlendirilirse

• Kanser, verem, akıl hastalığı gibi uzun süreli tedavi gereken hallerde (18 aya kadar)

🟡 Not: Bu izin süreleri devlet memurluğu kıdemine eklenmez.

❓ Soru 2: Memurlar hangi hallerde disiplin cezası almaksızın görevden uzaklaştırılabilir?

Cevap:

• Soruşturma açılması halinde

• Görevi başında kalmasında sakınca görülmesi

• Suçüstü hâlinde tutuklama veya kaçma şüphesi

🔎 İlgili Madde: 137–145 arası

❓ Soru 3: Memurun kademe ilerlemesi durdurma cezası aldıktan sonra yeniden kademe ilerlemesi yapabilmesi için kaç yıl beklemesi gerekir?

Cevap: 3 yıl

🔎 Ek koşul: Son 3 yılda disiplin cezası almamış olmalı ve amirin olumlu değerlendirmesi gerekir.

❓ Soru 4: 657 sayılı Kanuna göre hangi suçtan hüküm giyenler memur olamaz?

Cevap:

• Kasten işlenmiş suçlar için 1 yıl ve üzeri hapis cezası

• Anayasal düzene karşı suçlar (Anayasa'ya karşı eylem)

• Zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma gibi yüz kızartıcı suçlar

❓ Soru 5: Memur görevine başlamazsa ne olur?

Cevap:

• En geç 15 gün içinde göreve başlamazsa ataması iptal edilir.

• Mücbir sebep olmaksızın başlamayanlar 1 yıl boyunca kamu görevine alınmaz.

❓ Soru 6: Devlet memurları aynı kurumda kaç yıl görev yaptıktan sonra isteğe bağlı yer değiştirme talebinde bulunabilir?

Cevap: En az 5 yıl

❓ Soru 7: Hangi durumlarda devlet memuruna refakat izni verilir ve süresi nedir?

Cevap:

• Ağır bir hastalığı olan yakınlarının (anne, baba, eş, çocuk, kardeş) tedavisine fiilen refakat etmek zorunda olan memura 3 aya kadar, gerekli görülürse bir defaya mahsus 3 ay daha uzatılabilir.

Toplam: 6 aya kadar
🔎 Ücretli izindir.

❓ Soru 8: Devlet memurları haftalık en fazla kaç saat çalıştırılabilir?

Cevap: 40 saat

📌 Normal çalışma saati haftalık 40 saattir. Fazla çalışmaya dair izin verilmesi hâlinde ek mesai ödenebilir, ama her durumda yasal sınırlar içinde olmalıdır.

❓ Soru 9: Memuriyetten çıkarma cezası hangi disiplin suçları için verilir?

Cevap:

• İdeolojik/siyasi amaçlarla grev çağrısı yapmak

• Yasaklanmış yayınları dağıtmak

• Görev sırasında amirine/silahlı kuvvete hakaret etmek

• Devlet sırlarını açıklamak

• Savaşta düşmanla işbirliği yapmak

📌 Bir kez verilirse geri dönüşü yoktur. Kamu hizmetinden süresiz men anlamına gelir.

❓ Soru 10: 657 sayılı Kanun’a göre memurdan tahsil edilecek borçlar nelerdir?

Cevap:

• Haksız alınan maaş, fazla ödeme, yolluk

• Kamu malına verilen zarar

• Mahkeme kararıyla hükmedilen kamu alacakları

💡 Not: Bu borçlar rızaen ödenmezse haciz yolu ile tahsil edilebilir.

📘 ZOR SEVİYE – 657 DMK SORU-CEVAP LİSTESİ (DEVAMI)

❓ 1. Kademe ilerlemesi yılda kaç defa yapılır, şartları nelerdir?

Cevap:
Yılda bir kez yapılır.
Şartları:

• O yıl içinde olumlu sicil almak (sicil sistemi kaldırıldı, performans kriteri uygulanabilir)

• O kademe içinde en az 1 yıl çalışmış olmak

• Disiplin cezası almamış olmak

❓ 2. Devlet memurlarının disiplin cezalarına karşı başvuru süresi kaç gündür?

Cevap:
7 gün
Memur, disiplin cezasına karşı kararın kendisine tebliğinden itibaren 7 gün içinde itirazda bulunabilir.

❓ 3. Aday memur hangi disiplin cezasını alırsa memuriyetle ilişiği kesilir?

Cevap:
Aylıksız izin, kınama, kademe durdurma gibi cezalardan biri değil;
Memurluğa uygun olmadığı anlaşıldığında, disiplin amiri tarafından adaylık süresi içinde görevine son verilir.

❓ 4. Memurların ikinci görev yapabileceği durumlar nelerdir?

Cevap:
Genel olarak ikinci görev yasaktır. Ancak şu haller istisnadır:

• Belediye başkanlığı

• Köy muhtarlığı

• Mahalli idarelerde asli görevle bağdaşan işler

• Üniversitelerde öğretim görevi (izinle)

❓ 5. Ücretsiz doğum izninin süresi ne kadardır?

Cevap:
Doğum sonrası 8 haftalık izin bittikten sonra, isteği hâlinde kadın memura 24 aya kadar ücretsiz izin verilir.

❓ 6. Geçici görevle görevlendirme süresi en fazla kaç gündür?

Cevap:
6 ayı geçmemek kaydıyla görevlendirme yapılabilir. Zaruret durumunda aynı süre kadar uzatılabilir.

❓ 7. Devlet memurlarına verilen disiplin cezaları sicilden ne zaman silinir?

Cevap:

• Uyarma, kınama, aylıktan kesme: 5 yıl

• Kademe ilerlemesi durdurma: 10 yıl
  Bu süre içinde iyi hâl gösterilirse silinme talep edilebilir.

❓ 8. Aday memurluk süresi ne kadardır?

Cevap:
En az 1 yıl, en çok 2 yıl.
Bu süre içinde başarılı olmayanların adaylığı sona erdirilir.

❓ 9. Memur, istifa ettikten sonra tekrar memuriyete nasıl dönebilir?

Cevap:

• Usulüne uygun istifa edenler: 6 ay sonra başvurabilir.

• Usulsüz terk edenler: 1 yıl sonra kamuya başvurabilir.

❓ 10. Devlet memuru görevine geç gelirse hangi yaptırım uygulanır?

Cevap:
Uyarma cezası verilir.
Tekrarlanırsa kınama, devamında aylıktan kesme cezası verilebilir.

❓ 11. Görev mahallini izinsiz terk eden memura hangi ceza verilir?

Cevap:
Kınama veya aylıktan kesme
Devamlılık arz ederse kademe ilerlemesinin durdurulması cezası verilir.

❓ 12. Devlet memurunun mal bildirimini vermemesi hangi cezayı gerektirir?

Cevap:
Kademe ilerlemesinin durdurulması

❓ 13. Hizmet sınıfları kaç tanedir?

Cevap:
12 hizmet sınıfı vardır.
Örneğin: Genel idare, teknik hizmetler, sağlık hizmetleri, öğretmenlik gibi.

❓ 14. İstisnai memuriyet nedir?

Cevap:
KPSS ve sınav şartı aranmaksızın atama yapılabilen bazı görevlerdir.
Örneğin: Bakan özel kalem müdürü, MİT mensubu

❓ 15. 657’ye göre “memurluktan çıkarma” kararı kim tarafından verilir?

Cevap:
Yüksek Disiplin Kurulu

❓ 16. Aday memura hangi disiplin cezası verilemez?

Cevap:
Kademe ilerlemesinin durdurulması verilemez çünkü aday memurların kademe ilerlemesi yoktur.

❓ 17. Memur hangi şartlarla yurtdışında görevlendirilebilir?

Cevap:
Kurumu tarafından görevlendirilirse veya yurt dışı eğitim bursu kazanırsa.
Süresi kurumun onayına göre değişir.

❓ 18. Emeklilik yaşı ve hizmet yılı şartı nedir?

Cevap:
Kadın memur: 58 yaş + 25 yıl
Erkek memur: 60 yaş + 25 yıl
(8 Eylül 1999 sonrası için, EYT dışıdır.)

❓ 19. Memur aynı anda kaç derece ilerlemesi yapabilir?

Cevap:
Derece ilerlemesi 3 yılda 1, kademe ise yılda 1
Derece yükselmesi için en az 3 yıl ve olumlu sicil gerekir

❓ 20. Kimler disiplin amiri olabilir?

Cevap:
Kurumların belirlediği üst amirler, daire başkanları, müdürler gibi görevliler;
Disiplin Kurulu kararı gerektiren durumlarda kurum disiplin kurulu yetkilidir.