. Bu ehliyet, kişinin hukuk düzeninde "özne" olarak yer almasını sağlar.
### 🔑 Temel Özellikler:
1. Her İnsanda Vardır:
- Doğumla kazanılır, ölümle sona erer.
- Cenin (anne karnındaki bebek), sağ doğmak koşuluyla hak ehliyetine sahiptir (örneğin mirasçı olabilir).
2. Eşitlik İlkesi:
- Türk Medeni Kanunu'na göre (Madde 8): "Her insanın hak ehliyeti vardır. Buna göre bütün insanlar, hukuk düzeninin sınırları içinde haklara ve borçlara ehil olmada eşittir."
- Irk, dil, cinsiyet, din gibi farklar hak ehliyetini etkilemez.
3. Sınırlanamaz/Devredilemez:
- Hiçbir kişi hak ehliyetinden kısmen veya tamamen vazgeçemez.
- Mahkeme kararıyla bile kısıtlanamaz.
Tablonun düz yazı karşılaştırmasını aşağıda bulabilirsiniz:
---
### Hak Ehliyeti ve Fiil Ehliyeti Karşılaştırması
#### Hak Ehliyeti (Medeni Haklardan Yararlanma Ehliyeti):
1. Tanım:
- Bir kişinin haklara sahip olabilme (mülkiyet, miras vb.) ve borç altına girebilme yeteneğidir.
2. Kazanma Zamanı:
- Doğumla kazanılır (cenin sağ doğmak koşuluyla hak ehliyetine sahiptir).
- Ölümle sona erer.
3. Bağlı Olduğu Şartlar:
- Her insanda eşit ve sınırsızdır (TMK m. 8).
- Irk, din, cinsiyet, yaş gibi faktörlerden etkilenmez.
4. İşlevi:
- Pasif bir ehliyettir: Yalnızca "hak sahibi olmayı" sağlar, kullanmayı değil.
---
#### Fiil Ehliyeti (Hukuki İşlem Yapma Ehliyeti):
1. Tanım:
- Kişinin kendi iradesiyle hukuki işlem yapabilme (sözleşme imzalama, dava açma vb.) ve hukuki sonuçlar yaratabilme yeteneğidir.
2. Kazanma Zamanı:
- Reşit olma (18 yaş) + ayırt etme gücüne sahip olma ile tam fiil ehliyeti kazanılır (TMK m. 9-12).
3. Bağlı Olduğu Şartlar:
- 3 koşul gerektirir:
- Reşit olmak (18 yaşını doldurmak),
- Ayırt etme gücüne (temyiz kudretine) sahip olmak,
- Aktif bir ehliyettir: Hakları bizzat kullanmayı ve hukuki işlemlerle sonuç yaratmayı sağlar.
---
### Özetle Temel Fark:
> Hak ehliyeti, her insanda doğuştan var olan "**hak sahibi olma**" yeteneğidir.
> Fiil ehliyeti ise, belirli şartları taşıyan kişilerin "**hakkı bizzat kullanma**" yeteneğidir.
#### ⚠️ Kritik Ayrım:
- 10 yaşındaki bir çocuk:
- Miras hakkına sahiptir (**hak ehliyeti** var),
- Ancak mirası tek başına kabul edemez (**fiil ehliyeti** yok → velisi devreye girer).
- Akıl hastası bir yetişkin:
- Mülk edinebilir (**hak ehliyeti** korunur),
- Ancak ev satın alamaz (**fiil ehliyeti** kısıtlıdır → vesayet altında işlem yapar).
Bu karşılaştırma, Türk Medeni Kanunu (TMK) m. 8-16 hükümlerine dayanmaktadır.
### ⚖️ Pratik Örnekler:
- Bir bebek, hak ehliyeti sayesinde:
- Mirasçı olabilir,
- Mülkiyet hakkına sahip olabilir (taşınmaz üzerine tapu kaydı yapılabilir).
- Kısıtlı bir kişi (örneğin akıl hastası), hak ehliyetini kaybetmez (miras hakkı vb. korunur), ancak fiil ehliyeti kısıtlanır (hukuki işlemleri vesayet altında yapar).
---
### ⚠️ Önemli Uyarı:
Hak ehliyeti "hakkı kullanma" yetkisi vermez. Örneğin, 10 yaşındaki bir çocuk miras hakkına sahiptir (hak ehliyeti), ancak mirası tek başına kabul edemez (fiil ehliyeti yoktur). Bu durumda yasal temsilcisi (veli) devreye girer.
Bu açıklama, Türk Medeni Kanunu (TMK) madde 8-11 ve temel hukuk ilkelerine dayanmaktadır.
" inertia>
. Bu ehliyet, kişinin hukuk düzeninde "özne" olarak yer almasını sağlar.
### 🔑 Temel Özellikler:
1. Her İnsanda Vardır:
- Doğumla kazanılır, ölümle sona erer.
- Cenin (anne karnındaki bebek), sağ doğmak koşuluyla hak ehliyetine sahiptir (örneğin mirasçı olabilir).
2. Eşitlik İlkesi:
- Türk Medeni Kanunu'na göre (Madde 8): "Her insanın hak ehliyeti vardır. Buna göre bütün insanlar, hukuk düzeninin sınırları içinde haklara ve borçlara ehil olmada eşittir."
- Irk, dil, cinsiyet, din gibi farklar hak ehliyetini etkilemez.
3. Sınırlanamaz/Devredilemez:
- Hiçbir kişi hak ehliyetinden kısmen veya tamamen vazgeçemez.
- Mahkeme kararıyla bile kısıtlanamaz.
Tablonun düz yazı karşılaştırmasını aşağıda bulabilirsiniz:
---
### Hak Ehliyeti ve Fiil Ehliyeti Karşılaştırması
#### Hak Ehliyeti (Medeni Haklardan Yararlanma Ehliyeti):
1. Tanım:
- Bir kişinin haklara sahip olabilme (mülkiyet, miras vb.) ve borç altına girebilme yeteneğidir.
2. Kazanma Zamanı:
- Doğumla kazanılır (cenin sağ doğmak koşuluyla hak ehliyetine sahiptir).
- Ölümle sona erer.
3. Bağlı Olduğu Şartlar:
- Her insanda eşit ve sınırsızdır (TMK m. 8).
- Irk, din, cinsiyet, yaş gibi faktörlerden etkilenmez.
4. İşlevi:
- Pasif bir ehliyettir: Yalnızca "hak sahibi olmayı" sağlar, kullanmayı değil.
---
#### Fiil Ehliyeti (Hukuki İşlem Yapma Ehliyeti):
1. Tanım:
- Kişinin kendi iradesiyle hukuki işlem yapabilme (sözleşme imzalama, dava açma vb.) ve hukuki sonuçlar yaratabilme yeteneğidir.
2. Kazanma Zamanı:
- Reşit olma (18 yaş) + ayırt etme gücüne sahip olma ile tam fiil ehliyeti kazanılır (TMK m. 9-12).
3. Bağlı Olduğu Şartlar:
- 3 koşul gerektirir:
- Reşit olmak (18 yaşını doldurmak),
- Ayırt etme gücüne (temyiz kudretine) sahip olmak,
- Aktif bir ehliyettir: Hakları bizzat kullanmayı ve hukuki işlemlerle sonuç yaratmayı sağlar.
---
### Özetle Temel Fark:
> Hak ehliyeti, her insanda doğuştan var olan "**hak sahibi olma**" yeteneğidir.
> Fiil ehliyeti ise, belirli şartları taşıyan kişilerin "**hakkı bizzat kullanma**" yeteneğidir.
#### ⚠️ Kritik Ayrım:
- 10 yaşındaki bir çocuk:
- Miras hakkına sahiptir (**hak ehliyeti** var),
- Ancak mirası tek başına kabul edemez (**fiil ehliyeti** yok → velisi devreye girer).
- Akıl hastası bir yetişkin:
- Mülk edinebilir (**hak ehliyeti** korunur),
- Ancak ev satın alamaz (**fiil ehliyeti** kısıtlıdır → vesayet altında işlem yapar).
Bu karşılaştırma, Türk Medeni Kanunu (TMK) m. 8-16 hükümlerine dayanmaktadır.
### ⚖️ Pratik Örnekler:
- Bir bebek, hak ehliyeti sayesinde:
- Mirasçı olabilir,
- Mülkiyet hakkına sahip olabilir (taşınmaz üzerine tapu kaydı yapılabilir).
- Kısıtlı bir kişi (örneğin akıl hastası), hak ehliyetini kaybetmez (miras hakkı vb. korunur), ancak fiil ehliyeti kısıtlanır (hukuki işlemleri vesayet altında yapar).
---
### ⚠️ Önemli Uyarı:
Hak ehliyeti "hakkı kullanma" yetkisi vermez. Örneğin, 10 yaşındaki bir çocuk miras hakkına sahiptir (hak ehliyeti), ancak mirası tek başına kabul edemez (fiil ehliyeti yoktur). Bu durumda yasal temsilcisi (veli) devreye girer.
Bu açıklama, Türk Medeni Kanunu (TMK) madde 8-11 ve temel hukuk ilkelerine dayanmaktadır.
" inertia>
. Bu ehliyet, kişinin hukuk düzeninde "özne" olarak yer almasını sağlar.
### 🔑 Temel Özellikler:
1. Her İnsanda Vardır:
- Doğumla kazanılır, ölümle sona erer.
- Cenin (anne karnındaki bebek), sağ doğmak koşuluyla hak ehliyetine sahiptir (örneğin mirasçı olabilir).
2. Eşitlik İlkesi:
- Türk Medeni Kanunu'na göre (Madde 8): "Her insanın hak ehliyeti vardır. Buna göre bütün insanlar, hukuk düzeninin sınırları içinde haklara ve borçlara ehil olmada eşittir."
- Irk, dil, cinsiyet, din gibi farklar hak ehliyetini etkilemez.
3. Sınırlanamaz/Devredilemez:
- Hiçbir kişi hak ehliyetinden kısmen veya tamamen vazgeçemez.
- Mahkeme kararıyla bile kısıtlanamaz.
Tablonun düz yazı karşılaştırmasını aşağıda bulabilirsiniz:
---
### Hak Ehliyeti ve Fiil Ehliyeti Karşılaştırması
#### Hak Ehliyeti (Medeni Haklardan Yararlanma Ehliyeti):
1. Tanım:
- Bir kişinin haklara sahip olabilme (mülkiyet, miras vb.) ve borç altına girebilme yeteneğidir.
2. Kazanma Zamanı:
- Doğumla kazanılır (cenin sağ doğmak koşuluyla hak ehliyetine sahiptir).
- Ölümle sona erer.
3. Bağlı Olduğu Şartlar:
- Her insanda eşit ve sınırsızdır (TMK m. 8).
- Irk, din, cinsiyet, yaş gibi faktörlerden etkilenmez.
4. İşlevi:
- Pasif bir ehliyettir: Yalnızca "hak sahibi olmayı" sağlar, kullanmayı değil.
---
#### Fiil Ehliyeti (Hukuki İşlem Yapma Ehliyeti):
1. Tanım:
- Kişinin kendi iradesiyle hukuki işlem yapabilme (sözleşme imzalama, dava açma vb.) ve hukuki sonuçlar yaratabilme yeteneğidir.
2. Kazanma Zamanı:
- Reşit olma (18 yaş) + ayırt etme gücüne sahip olma ile tam fiil ehliyeti kazanılır (TMK m. 9-12).
3. Bağlı Olduğu Şartlar:
- 3 koşul gerektirir:
- Reşit olmak (18 yaşını doldurmak),
- Ayırt etme gücüne (temyiz kudretine) sahip olmak,
- Aktif bir ehliyettir: Hakları bizzat kullanmayı ve hukuki işlemlerle sonuç yaratmayı sağlar.
---
### Özetle Temel Fark:
> Hak ehliyeti, her insanda doğuştan var olan "**hak sahibi olma**" yeteneğidir.
> Fiil ehliyeti ise, belirli şartları taşıyan kişilerin "**hakkı bizzat kullanma**" yeteneğidir.
#### ⚠️ Kritik Ayrım:
- 10 yaşındaki bir çocuk:
- Miras hakkına sahiptir (**hak ehliyeti** var),
- Ancak mirası tek başına kabul edemez (**fiil ehliyeti** yok → velisi devreye girer).
- Akıl hastası bir yetişkin:
- Mülk edinebilir (**hak ehliyeti** korunur),
- Ancak ev satın alamaz (**fiil ehliyeti** kısıtlıdır → vesayet altında işlem yapar).
Bu karşılaştırma, Türk Medeni Kanunu (TMK) m. 8-16 hükümlerine dayanmaktadır.
### ⚖️ Pratik Örnekler:
- Bir bebek, hak ehliyeti sayesinde:
- Mirasçı olabilir,
- Mülkiyet hakkına sahip olabilir (taşınmaz üzerine tapu kaydı yapılabilir).
- Kısıtlı bir kişi (örneğin akıl hastası), hak ehliyetini kaybetmez (miras hakkı vb. korunur), ancak fiil ehliyeti kısıtlanır (hukuki işlemleri vesayet altında yapar).
---
### ⚠️ Önemli Uyarı:
Hak ehliyeti "hakkı kullanma" yetkisi vermez. Örneğin, 10 yaşındaki bir çocuk miras hakkına sahiptir (hak ehliyeti), ancak mirası tek başına kabul edemez (fiil ehliyeti yoktur). Bu durumda yasal temsilcisi (veli) devreye girer.
Bu açıklama, Türk Medeni Kanunu (TMK) madde 8-11 ve temel hukuk ilkelerine dayanmaktadır.
" inertia>
Hak Ehliyeti (Medeni Haklardan Yararlanma Ehliyeti) - Hukuk Cemiyeti - Hukuk Cemiyeti
Görevde Yükselme Sınavı Soru ve Not Paylaşımları4 dakika okuma
Hak Ehliyeti (Medeni Haklardan Yararlanma Ehliyeti)
Hak Ehliyeti (Medeni Haklardan Yararlanma Ehliyeti)
📌 Tanım:
Hak ehliyeti, bir kişinin haklara ve borçlara sahip olabilme, yani "hukuken hak sahibi olma" yeteneğidir. Bu ehliyet, kişinin hukuk düzeninde "özne" olarak yer almasını sağlar.
### 🔑 Temel Özellikler:
1. Her İnsanda Vardır:
- Doğumla kazanılır, ölümle sona erer.
- Cenin (anne karnındaki bebek), sağ doğmak koşuluyla hak ehliyetine sahiptir (örneğin mirasçı olabilir).
2. Eşitlik İlkesi:
- Türk Medeni Kanunu'na göre (Madde 8): "Her insanın hak ehliyeti vardır. Buna göre bütün insanlar, hukuk düzeninin sınırları içinde haklara ve borçlara ehil olmada eşittir."
- Irk, dil, cinsiyet, din gibi farklar hak ehliyetini etkilemez.
3. Sınırlanamaz/Devredilemez:
- Hiçbir kişi hak ehliyetinden kısmen veya tamamen vazgeçemez.
- Mahkeme kararıyla bile kısıtlanamaz.
Tablonun düz yazı karşılaştırmasını aşağıda bulabilirsiniz:
---
### Hak Ehliyeti ve Fiil Ehliyeti Karşılaştırması
#### Hak Ehliyeti (Medeni Haklardan Yararlanma Ehliyeti):
1. Tanım:
- Bir kişinin haklara sahip olabilme (mülkiyet, miras vb.) ve borç altına girebilme yeteneğidir.
2. Kazanma Zamanı:
- Doğumla kazanılır (cenin sağ doğmak koşuluyla hak ehliyetine sahiptir).
- Ölümle sona erer.
3. Bağlı Olduğu Şartlar:
- Her insanda eşit ve sınırsızdır (TMK m. 8).
- Irk, din, cinsiyet, yaş gibi faktörlerden etkilenmez.
4. İşlevi:
- Pasif bir ehliyettir: Yalnızca "hak sahibi olmayı" sağlar, kullanmayı değil.
---
#### Fiil Ehliyeti (Hukuki İşlem Yapma Ehliyeti):
1. Tanım:
- Kişinin kendi iradesiyle hukuki işlem yapabilme (sözleşme imzalama, dava açma vb.) ve hukuki sonuçlar yaratabilme yeteneğidir.
2. Kazanma Zamanı:
- Reşit olma (18 yaş) + ayırt etme gücüne sahip olma ile tam fiil ehliyeti kazanılır (TMK m. 9-12).
3. Bağlı Olduğu Şartlar:
- 3 koşul gerektirir:
- Reşit olmak (18 yaşını doldurmak),
- Ayırt etme gücüne (temyiz kudretine) sahip olmak,
- Aktif bir ehliyettir: Hakları bizzat kullanmayı ve hukuki işlemlerle sonuç yaratmayı sağlar.
---
### Özetle Temel Fark:
> Hak ehliyeti, her insanda doğuştan var olan "**hak sahibi olma**" yeteneğidir.
> Fiil ehliyeti ise, belirli şartları taşıyan kişilerin "**hakkı bizzat kullanma**" yeteneğidir.
#### ⚠️ Kritik Ayrım:
- 10 yaşındaki bir çocuk:
- Miras hakkına sahiptir (**hak ehliyeti** var),
- Ancak mirası tek başına kabul edemez (**fiil ehliyeti** yok → velisi devreye girer).
- Akıl hastası bir yetişkin:
- Mülk edinebilir (**hak ehliyeti** korunur),
- Ancak ev satın alamaz (**fiil ehliyeti** kısıtlıdır → vesayet altında işlem yapar).
Bu karşılaştırma, Türk Medeni Kanunu (TMK) m. 8-16 hükümlerine dayanmaktadır.
### ⚖️ Pratik Örnekler:
- Bir bebek, hak ehliyeti sayesinde:
- Mirasçı olabilir,
- Mülkiyet hakkına sahip olabilir (taşınmaz üzerine tapu kaydı yapılabilir).
- Kısıtlı bir kişi (örneğin akıl hastası), hak ehliyetini kaybetmez (miras hakkı vb. korunur), ancak fiil ehliyeti kısıtlanır (hukuki işlemleri vesayet altında yapar).
---
### ⚠️ Önemli Uyarı:
Hak ehliyeti "hakkı kullanma" yetkisi vermez. Örneğin, 10 yaşındaki bir çocuk miras hakkına sahiptir (hak ehliyeti), ancak mirası tek başına kabul edemez (fiil ehliyeti yoktur). Bu durumda yasal temsilcisi (veli) devreye girer.
Bu açıklama, Türk Medeni Kanunu (TMK) madde 8-11 ve temel hukuk ilkelerine dayanmaktadır.
Yorumlar (0)