# **TÜRKİYE’DE UZLAŞTIRMACI OLMAK: MEVZUAT, SÜREÇLER VE KRİTERLER** ## **Giriş** Uzlaştırmacılık, Türk hukuk sisteminde 2013 yılından bu yana uygulanan alternatif bir uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Özellikle ceza davalarında, şikayete bağlı suçlarda tarafların anlaşmasını sağlayarak yargı sürecini hızlandırmayı ve mahkemelerin iş yükünü azaltmayı amaçlar. Bu makalede, **uzlaştırmacı olma şartları, görev süreci, mevzuat ve güncel uygulamalar** detaylı şekilde ele alınacaktır. --- ## **1. Uzlaştırmacı Kimdir?** Uzlaştırmacı, **Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) m. 253-255** ve **Uzlaştırmacıların Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik** uyarınca görev yapan, bağımsız ve tarafsız bir arabulucudur. Görevi, suçun mağduru ve faili arasında diyalog kurarak uzlaşma sağlamaktır. ### **Uzlaştırmacının Temel Görevleri:** ✔ Tarafları dinlemek ve uzlaşma için görüşmeler yapmak, ✔ Uzlaşma tutanağı düzenlemek, ✔ Mahkemeye rapor sunmak, ✔ Gizlilik ilkesine uymak. --- ## **2. Uzlaştırmacı Olma Şartları (2024 Güncel Mevzuat)** Uzlaştırmacı olabilmek için **Adalet Bakanlığı’nın belirlediği kriterleri** sağlamak gerekir: ### **A) Genel Şartlar** - **Türk vatandaşı** olmak, - **25 yaşını** doldurmuş olmak, - **En az lisans mezunu** olmak (Hukuk, Psikoloji, Sosyoloji, PDR gibi alanlar tercih edilir), - **Kamu haklarından yasaklı olmamak**, - **Sabıka kaydı** bulunmamak (Ağır ceza mahkumiyeti veya yüz kızartıcı suç olmamalı). ### **B) Mesleki ve Hukuki Şartlar** - **Adalet Bakanlığı’nın açtığı uzlaştırmacı eğitimini** başarıyla tamamlamak, - **Staj yapmak** (Uygulamalı eğitim süreci), - **Uzlaştırmacı sınavında** başarılı olmak. ### **C) Sicil ve Atama** - **Adalet Bakanlığı Uzlaştırma Dairesi Başkanlığı’na** başvuru yapılır, - **İl/İlçe Uzlaştırma Bürolarına** atama gerçekleşir, - **5 yıllığına** görevlendirilir (Süre sonunda yeniden başvuru gerekir). --- ## **3. Uzlaştırmacıların Çalışma Süreci** ### **A) Uzlaştırma Kapsamındaki Suçlar** Uzlaştırma, **şikayete bağlı suçlar** ve bazı **takibi şikayete bağlı olmayan suçlar** için uygulanır. Örnekler: - Basit yaralama (TCK m. 86), - Hakaret (TCK m. 125), - Malvarlığına zarar verme (TCK m. 151), - Konut dokunulmazlığının ihlali (TCK m. 116). ### **B) Uzlaştırma Süreci Nasıl İşler?** 1. **Cumhuriyet Savcılığı veya Mahkeme**, dosyayı uzlaştırmaya gönderir. 2. **Uzlaştırmacı**, taraflarla ayrı ayrı görüşür. 3. **Uzlaşma sağlanırsa**, tutanak düzenlenir ve mahkemeye iletilir. 4. **Mahkeme**, uzlaşmayı onaylarsa dava düşer veya ceza indirimi uygulanır. 5. **Uzlaşma sağlanamazsa**, normal yargılama süreci devam eder. --- ## **4. Uzlaştırmacıların Kazancı ve Çalışma Modeli** - **Ücret:** Her uzlaştırma dosyası için **Adalet Bakanlığı tarafından belirlenen ücret** ödenir (2024’te ortalama **300-800 TL** arası). - **Serbest Çalışma:** Uzlaştırmacılar genellikle **serbest meslek** statüsünde çalışır, kendi ofislerini açabilir. - **Devlet Desteği:** Adliyelere yakın **Uzlaştırma Büroları** oluşturulmuştur. --- ## **5. Güncel Tartışmalar ve Uygulamadaki Sorunlar** ✔ **Olumlu Gelişmeler:** - Yargıdaki iş yükünü azaltmada etkili, - Mağdur-fail arasında iletişimi artırıyor. ✖ **Eleştiriler ve Sorunlar:** - Bazı bölgelerde uzlaştırmacı sayısı yetersiz, - Ücretlerin yeterli bulunmaması, - Tarafların uzlaşmaya zorlanması endişesi. --- ## **Sonuç ve Öneriler** Uzlaştırmacılık, Türkiye’de yargının hızlanması ve barışçıl çözümler üretilmesi açısından önemli bir kurumdur. Ancak, **uzlaştırmacıların eğitim kalitesinin artırılması, ücretlerin gözden geçirilmesi ve tarafların sürece gönüllü katılımının sağlanması** gerekmektedir. **Hukukçular, sosyologlar ve iletişim uzmanları** için yeni bir kariyer alanı olan uzlaştırmacılık, adalet sisteminin vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. --- **Kaynakça:** - 5271 Sayılı CMK (Ceza Muhakemesi Kanunu) - Uzlaştırmacıların Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik (2023) - Adalet Bakanlığı Uzlaştırma Hizmetleri Genelgesi
.png)
.jpeg)
