Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) Detaylı Ders Notu

ULUSAL YARGI AĞI BİLİŞİM SİSTEMİ (UYAP) DETAYLI DERS NOTU

1. Genel Bilgiler

- UYAP, Türkiye'de adli süreçlerin dijitalleştirilmesi için Adalet Bakanlığı tarafından geliştirilen entegre bir bilişim sistemidir.

- 2005 yılında pilot uygulamayla başlamış, 2007'de tüm yargı birimlerine yaygınlaştırılmıştır.

- Amaçları:

- Yargı süreçlerini hızlandırmak

- Şeffaflığı artırmak

- Kağıt kullanımını azaltmak

- Vatandaşların adli işlemlerine kolay erişim sağlamak

2. UYAP'ın Kapsamı

- Tüm adli ve idari yargı birimleri (mahkemeler, savcılıklar, cezaevleri)

- Noterler ve barolar

- İlgili kamu kurumları (Emniyet, Nüfus Müdürlükleri vb.)

- Vatandaşlar ve avukatlar için e-devlet entegrasyonu

3. Teknik Altyapı

- Merkezi veri tabanı sistemi

- 256 bit SSL şifreleme ile güvenlik

- e-İmza ve mobil imza desteği

- e-Tebligat alt yapısı

- e-Duruşma modülü

4. Temel Modüller ve İşlevleri

a) Adliye Modülleri

- Dava Dosya Takip Sistemi

- Karar ve İlam Yönetimi

- Cezaevi İşlemleri Takibi

- İnfaz ve Denetimli Serbestlik

b) Savcılık Modülleri

- Soruşturma Dosya Takibi

- Delil Yönetim Sistemi

- Yakalama ve Gözaltı Emirleri

- Koruma Tedbirleri Takibi

c) Vatandaş/Avukat Modülleri

- e-Dava (Dava açma ve takip)

- e-Bildirim

- e-Sorgu (Dosya durumu öğrenme)

- e-Karar (Karar bildirimleri)

5. UYAP'ın Hukuki Dayanakları

a) 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu

- e-İmzanın hukuki geçerliliği

- UYAP'ta kullanılan nitelikli elektronik imza

- Zaman damgası uygulaması

b) 6100 Sayılı HMK 445. Madde

- Elektronik belgelerin delil niteliği

- e-İmzalı evrak geçerliliği

- Elektronik ortamda yargılama usulleri

c) 5271 Sayılı CMK 38/A

- Elektronik ortamda ifade alma

- e-Duruşma usulleri

- Elektronik keşif ve bilirkişi incelemesi

6. UYAP'ın Sunduğu Yenilikler

- e-Duruşma: Fiziki katılım gerektirmeden duruşmalara katılım

- e-Tebligat: 7201 sayılı Tebligat Kanunu'na göre tebligatların elektronik ortamda yapılması

- e-İcra: İcra takiplerinin elektronik ortamda yürütülmesi

- e-İnfaz: Hükümlü takip ve infaz süreçlerinin dijital yönetimi

7. Uygulamadaki Örnekler

- Avukatların duruşma tarihlerini UYAP üzerinden öğrenmesi

- Mahkeme kararlarının e-İmza ile tebliğ edilmesi

- Cezaevi ziyaret randevularının online alınması

- Adli sicil kayıtlarının elektronik ortamda temin edilmesi

8. Güvenlik Önlemleri

- Çift faktörlü kimlik doğrulama

- İşlem kayıtlarının şifrelenmesi

- Yetki seviyeli erişim kontrolü

- 7/24 sistem izleme ve denetim

9. Güncel Gelişmeler (2024)

- Yapay zeka destekli karar analiz modülü

- Blokzincir tabanlı belge doğrulama sistemi

- Mobil UYAP uygulaması geliştirmeleri

- Uluslararası adli işbirliği modülü

10. Önemli Hatırlatmalar

- UYAP işlemleri için nitelikli e-İmza zorunludur

- Sistem 7/24 erişime açıktır

- Resmi tatillerde bile elektronik başvuru yapılabilir

- Tüm işlem kayıtları adli sicil sayılır