TÜRKiYE'DEKİ YÜKSEK MAHKEMELER: ÜYE SEÇİMİ, SÜRELER VE GÖREVLER

TÜRKiYE'DEKİ YÜKSEK MAHKEMELER: ÜYE SEÇİMİ, SÜRELER VE GÖREVLER

1. ANAYASA MAHKEMESİ

Üye Sayısı:

• Anayasa Mahkemesi toplam 15 üyeden oluşur.

Seçim Usulü:

• Cumhurbaşkanı tarafından 12 üye seçilir.

  • Yargıtay (3), Danıştay (2), Sayıştay (1), Üniversite öğretim üyeleri ve üst düzey kamu yöneticileri (3), avukatlar (2), HSK kontenjanından gelenler (1)

• TBMM tarafından 3 üye seçilir.

  • Sayıştay üyeleri ve barolar tarafından gösterilen adaylar arasından

Görev Süresi:

• Üye seçilenler 12 yıl görev yapar.

• Yeniden seçilme mümkün değildir.

• Emekli yaş haddi 65'tir.

Görevleri:

• Kanunlar, Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ve TBMM içtüzüğü hakkında anayasal denetim yapar.

• Bireysel başvuruları karara bağlar.

• Yüce Divan sıfatıyla Cumhurbaşkanı, bakanlar ve üst düzey yargı mensuplarını yargılar.

2. DANIŞTAY

Üye Sayısı:

• Toplamda 116 üye bulunur.

Seçim Usulü:

• HSK tarafından üyelerin ¾’i (87 üye), birinci sınıf idari yargı mensupları arasından seçilir.

• Cumhurbaşkanı tarafından kalan ¼’ü (yaklaşık 29 üye), kamu yöneticileri ve avukatlar arasından atanır.

Görev Süresi:

• Üye olarak görev yapanlar 12 yıl hizmet verir. Yeniden seçilemez.

Görevleri:

• İdari yargıda temyiz merciidir.

• Bakanlar Kurulu ya da Cumhurbaşkanlığı kararnamelerine ilişkin danışma görevi yapabilir.

• Bakanlık ve kamu kuruluşlarının ihtilaflarına ilişkin karar verir.

3. YARGITAY

Üye Sayısı:

• Toplamda yaklaşık 348 üyeden oluşur.

Seçim Usulü:

• HSK tarafından, birinci sınıfa ayrılıp 3 yıl görev yapmış olan adli yargı hakim ve savcıları arasından seçilir.

• Yargıtay üye yapısından ayrı olarak, kendi içinden Birinci Başkan, Daire Başkanları ve Başkanvekillerini gizli oyla seçer.

Görev Süresi:

• Üye olarak görev süresi 12 yıldır, yeniden seçilme yoktur.

• Başkan ve başkanvekilleri 4 yıllığına seçilir ve tekrar seçilebilir.

Görevleri:

• Hukuk ve ceza davalarında verilen kararların temyiz incelemesini yapar.

• Adli yargıda içtihat birliğini sağlar.

4. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ

Üye Sayısı:

• 16 üyeden oluşur (başkan dahil).

Seçim Usulü:

• Başkan, Anayasa Mahkemesi üyesi olanlar arasından Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu tarafından seçilir.

• Üyeler, Yargıtay ve Danıştay tarafından kendi üye yapılarından belirlenir.

Görev Süresi:

• Görev süresi 4 yıldır, tekrar seçilme mümkün.

Görevleri:

• Adli ve idari yargı mercileri arasında ortaya çıkan görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak karara bağlar.

5. SAYIŞTAY

Üye Sayısı:

• Toplamda 45 üye bulunur.

Seçim Usulü:

• Sayıştay üye adayları Sayıştay Genel Kurulu tarafından belirlenir.

• TBMM bu adaylar arasından seçim yapar.

• Başkan ve başkan yardımcıları TBMM tarafından seçilir.

Görev Süresi:

• Sayıştay Başkanı ve başkan yardımcıları 5 yıllığına görev yapar ve yeniden seçilebilir.

Görevleri:

• Kamu idarelerinin tüm gelir ve giderlerini denetler.

• Kesin hesap kanun tasarısı hakkında TBMM’ye rapor sunar.

• Denetim sonucu kamu zararlına ilişkin tazmin kararları verir.