Türk Ceza Hukukunda İnfaz Rejimi ve Denetimli Serbestlik

TÜRK CEZA HUKUKU’NDA İNFAZ REJİMİ VE DENETİMLİ SERBESTLİK DETAYLI NOTU (GÜNCEL)

**1. Denetimli Serbestlik (TCK m. 105/A vd.)** 

- **Temel Koşullar:** 

 - Hükümlünün **cezanın 1/3’ünü çekmesi** gerekir (örneğin, 6 yıl için 2 yıl). 

 - **Ağırlaştırılmış müebbet, terör, cinsel suçlar, uyuşturucu ticareti** gibi suçlarda bu oran **1/2 veya 3/4’e çıkar**. 

 - **Denetim süresi**, kalan ceza süresini kapsar ve bu dönemde **elektronik izleme, zorunlu tedavi, sosyal faaliyet** gibi yükümlülükler uygulanır. 

 - **2024 Değişikliği:** 2 yıl altı kısa süreli cezalarda denetimli serbestlik başvurusu kolaylaştırıldı. 

---

#### **2. Yatarak Geçirilecek Asgari Süreler** 

##### **A) Genel Suçlar (TCK m. 107)** 

- **Adi suçlar (hırsızlık, yaralama, dolandırıcılık):** Cezanın **1/3’ü** (ilk defa hüküm giyende). 

- **Cinsel suçlar (TCK 102-105):** Cezanın **1/2’si**, çocuklara karşı işlenenlerde **2/3 veya 3/4**. 

- **Uyuşturucu ticareti (TCK 188):** Cezanın **1/2’si**, organize suçlarda **2/3**. 

- **Terör suçları (TCK 302-304):** Cezanın **3/4’ü**, örgüt yöneticilerinde **4/5**. 

##### **B) Mükerrir (Tekerrür) Hükümlüler (TCK m. 58)** 

- Aynı suçu **ikinci kez** işleyenlerde yatarak geçirilecek süre **1/2’den az olamaz**. 

- **Üç veya daha fazla tekerrürde**, denetimli serbestlik hakkı **tanınmaz** (tamamen kapatılma). 

##### **C) Yaş ve Engellilik Durumuna Göre İndirimler** 

- **18-21 yaş arası:** Cezada **%30-50 indirim** (CMK m. 231), infazda **denetimli serbestlik önceliği**. 

- **65 yaş üstü veya ağır engelli hükümlüler:** 

 - Cezanın **1/4’ünü çektikten sonra** ev hapsi veya denetimli serbestlik talep edebilir. 

 - **2024 Değişikliği:** Fiziksel engelliler için **cezaevi dışında infaz** imkanı genişletildi. 

---

#### **3. Özel İnfaz Rejimleri** 

- **Taksirli suçlar (örn. trafik kazası):** Cezanın **1/6’sını** çeken hükümlü denetimli serbestlikten yararlanabilir. 

- **Çocuk hükümlüler (18 yaş altı):** Özel çocuk infaz kurumlarında, **cezanın 1/3’ü** sonrası şartlı tahliye. 

- **Kadın hükümlüler (çocuklu):** 0-6 yaş çocuğu olan anneler için **cezaevi yerine alternatif infaz** seçenekleri. 

---

#### **4. 2023-2024 Yılında Getirilen Önemli Değişiklikler** 

1. **Elektronik kelepçe zorunluluğu:** 

 - Cinsel suçlarda denetimli serbestlikte **kesin uygulama** getirildi. 

2. **Kısa süreli cezalarda esneklik:** 

 - 2 yıl ve altı cezalarda, **1/6 oranında yatıldıktan sonra** denetimli serbestlik başvurusu yapılabilecek. 

3. **Engelliler için ev hapsi:** 

 - %50 ve üzeri engelli hükümlüler, cezanın **1/4’ünü çektikten sonra** infazı evde geçirebilecek. 

---

#### **5. Örnek Hesaplamalar** 

- **Örnek 1:** 9 yıl hapis cezası alan **ilk hükümlü** (hırsızlık): 

 - **1/3 = 3 yıl** yatar, kalan 6 yıl denetimli serbestlik. 

- **Örnek 2:** 12 yıl hapis cezası alan **mükerrir** (uyuşturucu ticareti): 

 - **1/2 = 6 yıl** yatar, denetim süresi 6 yıl. 

- **Örnek 3:** 70 yaşında, %60 engelli hükümlü (5 yıl ceza): 

 - **1/4 = 1 yıl 3 ay** sonra ev hapsi talep edebilir. 

---

#### **6. Önemli Uyarılar** 

- **Şartlı tahliye sonrası ihlal:** Denetim yükümlülüklerini ihlal eden hükümlünün **geri kalan cezası infaz edilir**. 

- **Terör ve organize suçlarda istisnalar:** Bu suçlarda denetimli serbestlik **çok sınırlıdır**, özellikle **örgüt üyeleri 3/4’ü çekmeden çıkamaz**.