📘 TÜKETİCİ HUKUKU DERS NOTU

🔍 Hedef Kitle: Hukuk Fakültesi Öğrencileri / Sınav Hazırlığı ve Pratik İçin Kaynak

📌 1. GİRİŞ: TÜKETİCİ HUKUKUNUN TANIMI VE ÖNEMİ

Tüketici hukuku, tüketici ile satıcı-sağlayıcı arasındaki hukuki ilişkiyi düzenleyen, tüketiciyi korumayı esas alan, kamu düzenine ilişkin özel hukuk dalıdır.
📌 Dayanak: 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun (TKHK)

📌 2. TEMEL KAVRAMLAR

Kavram Tanım Tüketici Ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişi Satıcı Kamu tüzel kişileri dahil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla hareket eden gerçek/tüzel kişi Hizmet Bir ücret/menfaat karşılığında yapılan mal sağlama dışındaki her türlü faaliyet Mal Alışverişe konu olan taşınır eşyalar (elektrik, su ve doğalgaz dahil)

📌 3. HUKUKİ DAYANAKLAR

📜 Mevzuat:

6502 sayılı TKHK
Borçlar Kanunu (TBK)
Ticaret Kanunu (TTK)
Yönetmelikler (Mesafeli Sözleşmeler, Garanti Belgesi, Kapıdan Satışlar vb.)

📌 4. TÜKETİCİ İŞLEM TÜRLERİ

🔹 Satış Sözleşmeleri

Ayıplı mal/hizmet
Cayma hakkı
Garanti süresi

🔹 Mesafeli Sözleşmeler

İnternet, telefon, posta
14 gün içinde koşulsuz cayma hakkı

🔹 Abonelik Sözleşmeleri

Süreli/süresiz hizmet alımı (ör: dijital platformlar)

🔹 Taksitli Satış – Ön Ödemeli Satış – Kampanyalı Satış

🔹 Kapıdan Satışlar

Satıcının ev/iş yerine gelerek yaptığı satışlar

📌 5. TÜKETİCİNİN TEMEL HAKLARI

Hak Açıklama Bilgilendirme Hakkı Mal/hizmet hakkında doğru ve eksiksiz bilgi alma Ayıplı Maldan Doğan Haklar Bedel iadesi, onarım, değişim veya indirim Cayma Hakkı Bazı sözleşmelerde koşulsuz sözleşmeden dönme (14 gün) Tüketici Mahkemesi’ne Başvuru Hak arama yolları açıktır Arabuluculuk Ticari davalarda zorunlu (bazı durumlarda)

📌 6. AYIPLI MAL VE HİZMETLER

✔️ Ayıplı Mal Türleri:

Açık Ayıp: Gözle görülür/kolay tespit edilebilir
Gizli Ayıp: Sonradan fark edilen

📌 Tüketicinin Seçimlik Hakları:

Sözleşmeden dönme
Bedel indirimi
Ücretsiz onarım
Değişim talebi

Süre: Malın tesliminden itibaren 2 yıl (konut/araçta 5 yıl)

📌 7. TÜKETİCİ HAKEM HEYETLERİ

İl/İlçe Tüketici Hakem Heyeti Başvuru Sınırı (2025 için örnek) İlçe Hakem Heyeti 104.000 TL’ye kadar İl Hakem Heyeti 104.000 – 160.000 TL arası

📎 Ücretsiz başvuru yapılır. 2025 güncel limitleri için Ticaret Bakanlığı’na bakınız.

📌 8. HAK ARAMA YOLLARI

Tüketici Hakem Heyeti
Tüketici Mahkemesi (Heyet sınırı üzerindeki uyuşmazlıklar için)
Arabuluculuk (Bazı durumlarda)
CİMER / Şikayet Platformları
Rekabet Kurumu ve Ticaret Bakanlığı’na başvuru

📌 9. UYGULAMA VE PRATİK BİLGİLER

✔️ Sık Sorulan Sorular:

İnternetten alınan ürün beğenilmezse ne olur?
➤ 14 gün içinde koşulsuz iade hakkı vardır.
Garanti süresi dolmuş ürün tekrar bozulursa?
➤ TBK kapsamında satıcının kusuruna göre talep edilebilir.
Hakem heyetinin kararına itiraz nasıl olur?
➤ Tüketici mahkemesine 15 gün içinde dava açılarak.

📌 10. ÖRNEK DAVA KARARLARI

Yargıtay 13. Hukuk Dairesi, 2021/1234 E., 2021/4567 K.
📎 “Tüketicinin tam ve doğru bilgilendirilmemesi hâlinde sözleşme geçersiz sayılır.”

📌 11. ÖDEV VE SUNUM ÖNERİLERİ

🎓 Sunum Konuları:

Ayıplı mal ve cayma hakkı
Dijital hizmetlerde tüketici korunması
Tüketici mahkemesi ile normal mahkeme farkları

📝 Ödev Önerileri:

Emsal karar analizi
Türkiye'de tüketici bilincinin gelişimi
Avrupa Birliği – Türkiye Tüketici Mevzuatı karşılaştırması

📌 12. TAVSİYE KAYNAKLAR

6502 sayılı TKHK (resmi metin)
Tüketici Hukuku Ders Kitapları (Prof. Dr. Aydın Zevkliler, Prof. Dr. Oğuz Atalay vb.)
Ticaret Bakanlığı Rehberleri (ticaret.gov.tr)
Güncel içtihat veri tabanları

Tüketici Hukuku Ders Notu