Toplu İş Hukuku Pratik Çalışması

📌 Toplu İş Hukuku Pratik Çalışması – Vaka Sorusu

Olay:

Büyükşehir Belediyesi’nin iştiraki olan “YeşilAlan A.Ş.” adlı şirket, park ve bahçelerin bakım işlerini yürütmektedir. Bu şirkette yaklaşık 250 işçi çalışmaktadır. İşçiler, Yeşil Emek Sendikası adı altında bir sendikaya üyedir. Sendika, 2024 yılı Ocak ayında yetki başvurusunda bulunmuş ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yetki tespiti olumlu bulunarak 2024 Şubat ayında ilan edilmiştir.

Ancak işveren, sendikanın yetkili olmadığını ve üyeliklerin “işveren baskısıyla” sağlandığını iddia ederek itiraz davası açmıştır. Dava sürecinde toplu iş sözleşmesi görüşmeleri başlamamıştır.

Mahkeme, 2024 Temmuz ayında, işverenin itirazını reddederek sendikayı yetkili kabul etmiştir. Bunun üzerine sendika, Ağustos ayında işverene toplu iş sözleşmesi görüşmeleri için çağrı yapmıştır. İşveren bu çağrıya olumsuz yanıt vererek toplu görüşmelere katılmamıştır.

Sendika, Eylül ayında grev kararı almış ve uygulamaya koymuştur. İşveren ise grevin "kanunsuz grev" olduğunu ileri sürerek grev uygulamasına katılan 15 işçinin iş sözleşmesini feshetmiştir.

❓Sorular:

1. Sendikanın yetki süreci hukuka uygun mudur?

2. Toplu iş sözleşmesi çağrısı ve görüşmelerle ilgili süreç yasal mıdır?

3. Gerçekleştirilen grev hukuka uygun mudur?

4. İşverenin, greve katılan işçileri işten çıkarması hukuken geçerli midir?

5. Greve katılan işçilerin iş güvencesi bakımından hakları nelerdir?

✅ Çözüm ve Hukuki Değerlendirme

1. Sendikanın Yetki Süreci:

   • Yetki başvurusu, ÇSGB tarafından olumlu değerlendirilmiş ve bu, ilan edilmiştir.

   • İşveren itiraz davası açmış ve mahkeme sendikayı yetkili bulmuştur.

   • Bu durumda sendikanın yetkili olduğu hukuken kesinleşmiştir (6356 s. Kanun m.43-44).

   • Sonuç: Sendikanın yetkili sayılması hukuka uygundur.

2. Toplu İş Sözleşmesi Çağrısı:

   • Mahkeme kararıyla yetki kesinleşince sendikanın görüşme çağrısı yapması doğrudur.

   • İşverenin bu görüşmelere katılmaması toplu pazarlık hakkının ihlalidir.

   • Sonuç: Çağrı yasal; işverenin tutumu hukuka aykırıdır.

3. Grev Hakkının Kullanılması:

   • Kanuni bir grev için öncelikle yetki kazanımı ve anlaşmazlık şartı gerekir.

   • İşveren görüşmelere katılmadığından anlaşmazlık fiilen oluşmuştur.

   • Usule uygun grev kararı alınıp uygulandığı varsayılırsa (uyarı, ilan vb.), grev hukuka uygundur (m.58-61).

   • Sonuç: Grev kanunidir.

4. İşçilerin Feshi:

   • Kanuni greve katılmak fesih nedeni değildir (m.70/1).

   • İşverenin bu nedenle yaptığı fesih geçersizdir ve işçilerin işe iade hakkı doğar.

   • Sonuç: Fesihler hukuka aykırıdır.

5. İşçilerin Hakları:

   • İşe iade davası açabilirler.

   • Mahkeme işe iade kararı verirse, işçiler 4 aya kadar ücret ve diğer haklarını alabilir (4857 m.21).

   • Sendikal nedenlerle fesih söz konusu olduğundan ayrıca sendikal tazminat da gündeme gelir (m.25).

   • Sonuç: İşçilerin işe iade ve sendikal tazminat hakları vardır.