Sağlık Hukuku Çözümlü Pratik Çalışma

📌 ÇÖZÜMLÜ PRATİK ÇALIŞMA

🌐 Konu: Aydınlatılmış onam – Malpraktis – Tıbbi müdahalede hukuki sorumluluk

📝 OLAY:

Ayşe Hanım, özel bir hastaneye mide ağrısı şikâyetiyle başvurmuştur. Muayenesini yapan Dr. Z, endoskopi işlemi yapılmasını uygun görmüş, ancak işlem öncesinde Ayşe Hanım’a yalnızca “basit bir işlem” olduğunu söyleyip, detaylı bilgi vermemiştir. Ayşe Hanım, işlem sırasında anesteziye bağlı olarak solunum yetmezliği geçirmiş ve yoğun bakıma alınmıştır. Ayşe Hanım’ın ailesi, hem doktorun gerekli bilgiyi vermediğini hem de işlem sırasında ihmali bulunduğunu iddia ederek şikâyette bulunmuştur.

❓SORULAR:

1. Dr. Z’nin Ayşe Hanım’a yeterli bilgi vermemesi hangi hasta hakkının ihlali anlamına gelir?

2. Bu olayda Dr. Z’nin hukuki sorumluluğu hangi tür sorumluluk kapsamında değerlendirilebilir?

3. Özel hastanenin sorumluluğu doğar mı?

4. Ayşe Hanım veya ailesi hangi yargı yoluna başvurabilir?

✅ ÇÖZÜM:

1. Aydınlatma ve Onam Hakkı İhlali

Dr. Z, hastaya yapılacak müdahalenin risklerini, alternatiflerini ve sonuçlarını anlatmamıştır. Bu durum, aydınlatılmış onam hakkının ihlali anlamına gelir.
→ Hasta Hakları Yönetmeliği m.15-20 ve TBK m.58 gereğince, hekimin müdahaleden önce hastayı aydınlatması ve onun rıza göstermesini sağlaması zorunludur. Aksi takdirde, müdahale hukuka aykırı hale gelir.

2. Hukuki Sorumluluk Türü: Haksız Fiil ve Sözleşmeye Aykırılık

Ayşe Hanım özel bir hastaneye başvurmuştur, dolayısıyla hasta ile hastane arasında bir hizmet sözleşmesi kurulmuştur.
→ Doktorun yeterli aydınlatma yapmaması ve komplikasyonun ihmal sonucu ortaya çıkması durumunda hem sözleşmeye aykırılık hem de haksız fiil sorumluluğu söz konusu olabilir (TBK m.49, m.112).

3. Hastanenin Sorumluluğu

Hastane, kendi personeli olan hekimin fiilinden yardımcı kişi sorumluluğu (TBK m.116) kapsamında sorumlu tutulabilir.
→ Ayrıca özel hastane, gerekli önlemleri almamışsa (örneğin acil müdahale ekibinin yetersizliği), kendi kusurundan dolayı da sorumlu olur.

4. Başvurulabilecek Yargı Yolu

Olay özel hastanede geçtiği için özel hukuk hükümleri uygulanır.
→ Görevli mahkeme: Tüketici Mahkemesi veya Asliye Hukuk Mahkemesi
→ Ayşe Hanım, uğradığı maddi ve manevi zararlar için tazminat davası açabilir.
→ Ayrıca Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulunarak TCK m.89 kapsamında "taksirle yaralama" suçundan ceza soruşturması başlatılmasını isteyebilir.

📚 HUKUKİ DAYANAKLAR:

• Hasta Hakları Yönetmeliği m.15-18

• Türk Borçlar Kanunu m.49, m.112, m.116

• Türk Ceza Kanunu m.89 (Taksirle yaralama)

• Yargıtay 13. HD, 2015/3456 E., 2015/7674 K. – Aydınlatılmadan yapılan müdahalelerde sorumluluk