🌲 Orman Suçlarında Yargılama: Doğanın Hukuki Kalkanı

Ormanlar sadece ağaçlardan ibaret değildir; onlar bir ülkenin nefesi, yaşam güvencesi ve geleceğe bırakılan mirasıdır. Bu nedenle ormanlara zarar veren her eylem, sadece çevresel değil, hukuki bir suçtur. Peki orman suçları nasıl yargılanır? Kim bakar, hangi mahkemede görülür? İşte Türkiye’de orman suçlarının yargılama sürecine dair güncel ve renkli bir rehber…

📜 Orman Suçları Nedir?

Orman suçları, 6831 sayılı Orman Kanunu’na göre ormanların tahribi, izinsiz müdahale veya yasa dışı kullanımı gibi eylemleri kapsayan suçlardır.

En sık karşılaşılan orman suçları:

🌳 Orman alanını yok etmek
🔥 Orman yakmak
🏠 Ormana izinsiz yapı yapmak
🪓 Ağaç kesmek veya izinsiz ürün almak
🚧 Orman arazisini işgal etmek veya sınırlarını ihlal etmek

Bu suçların bazıları kamu davasına konu olurken, bazıları da idari yaptırımlarla cezalandırılır.

⚖️ Orman Suçlarının Yargı Yeri: Kim Bakar?

📍 Yetkili Mahkeme:

Orman suçları adli yargının görev alanına girer. Ancak yargılamanın nerede yapılacağı suçun niteliğine göre değişir:

Ağır cezalık orman suçları → Ağır Ceza Mahkemesi
Diğer orman suçları → Asliye Ceza Mahkemesi

📌 Örneğin: Kasten orman yakmak, Türk Ceza Kanunu (TCK) md. 110-116’ya göre ağır ceza kapsamında değerlendirilir.

🏛️ Hangi Kanunlar Uygulanır?

Orman suçları genellikle hem 6831 sayılı Orman Kanunu’na hem de Türk Ceza Kanunu’na (TCK) göre yargılanır. İlgili hükümler:

📘 6831 sayılı Orman Kanunu: Suç tanımı ve özel hükümler
📘 TCK madde 110–116: Orman yakma suçları
📘 Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK): Yargılama usulü
📘 İmar Kanunu ve Kıyı Kanunu: Orman alanına izinsiz yapılaşmalarda devreye girer

🔍 Uygulamada TCK ile Orman Kanunu birlikte değerlendirilir ve en lehe hüküm esas alınır.

🚨 Suçun Takibi: Şikâyete Bağlı mı?

Orman suçlarının büyük bölümü kamu davası niteliğindedir. Yani savcılık doğrudan harekete geçebilir, şikâyet aranmaksızın resen soruşturma başlatılır.

Bazı durumlarda orman idaresinin başvurusu veya tespiti ile dava açılır.
Bu süreci genellikle Orman Genel Müdürlüğü’ne (OGM) bağlı birimler yürütür.

🔎 Deliller Nasıl Toplanır?

Orman suçları çoğunlukla yerinde tespit ve bilirkişi raporları ile delillendirilir:

🧭 Kadastro ve harita incelemeleri
📷 Fotoğraf ve uydu görüntüleri
📄 Tutanaklar (Orman muhafaza memurlarınca)
🧾 Tapu, ruhsat ve yapı belgeleri
👨‍🔬 Bilirkişi raporları (ormancılık uzmanları)

📌 Orman sınırlarının ihlali iddiasında en güçlü kanıt, harita ve arazi analizidir.

⏳ Zamanaşımı ve Ceza

Orman suçlarında zaman aşımı genellikle 8 yıl ile sınırlıdır. Ancak bazı suçlar için bu süre 15 yıla kadar çıkabilir.

Ceza örnekleri:

🔥 Kasten orman yakmak → 10 yıldan ağırlaştırılmış müebbet hapse kadar
🪵 İzinsiz kesim → Para cezası + hapis cezası (1–5 yıl)
🚧 İzinsiz yapı yapmak → Yıkım + hapis/para cezası
🪓 Ağaç ürünlerini çalmak → 1 yıldan başlayan cezalar

⚠️ Ayrıca cezalarda artırım uygulanırsa (örgütlü suç, tekrar, kamu görevlisi eliyle vb.) sonuçlar ağırlaşabilir.

🔄 Uzlaşma veya Etkin Pişmanlık Mümkün mü?

Basit orman suçlarında uzlaşma prosedürü uygulanabilir.
Ciddi suçlarda (orman yakma, büyük çaplı tahribat) uzlaşma mümkün değildir.
Zararın tazmini ve pişmanlık bazı davalarda cezayı hafifletir.

🌐 Uluslararası Boyut

🌍 Türkiye, Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi ve Paris İklim Anlaşması gibi uluslararası çevre metinlerine taraftır.
Dolayısıyla ormanlara yönelik suçlar sadece iç hukuk değil, uluslararası çevre hukuku kapsamında da önemlidir.

🟢 Orman Koruma Sistemi Nasıl Güçlendiriliyor?

Uydu destekli orman izleme sistemleri (OGM Atlas)
Drone ve sensör teknolojisiyle erken uyarı sistemleri
Hızlı müdahale ekipleri ve mobil yargı desteği
Orman suçlarına karşı çevre bilinci kampanyaları

📣 Ormanı korumak sadece devletin değil, her bireyin anayasal görevidir. (Anayasa m. 169)

✨ Son Söz: Ormana Yönelik Suç, Geleceğe İhanettir

Unutulmamalıdır ki ormanlar, sadece bugünün değil gelecek kuşakların da hakkıdır. Onlara zarar veren her birey; sadece ağacı değil, hukuku da çiğnemektedir.

⚖️ Hukuk sistemi orman suçlarına karşı güçlüdür ve bu suçlar cezasız kalmaz. Ancak esas çözüm, toplumsal farkındalık ve doğa sevgisidir.

🎨 “Ağaçlar konuşmaz ama yasalar onlar adına konuşur.”