📘 KADASTRO HUKUKU GÜNCEL ÇALIŞMASI (2025)

I. KADASTRO KANUNU (3402 Sayılı Kanun) – GENEL BAKIŞ

1. Tanım ve Amaç

• Kadastro, taşınmaz malların sınırlarının, yüzölçümlerinin ve hukuki durumlarının belirlenerek haritaya bağlanması ve tapuya tescil edilmesi işlemidir.

• 3402 sayılı Kadastro Kanunu, 1987 yılında yürürlüğe girmiştir. Bu Kanun, klasik kadastro, orman kadastrosu ve yenileme kadastrosunu kapsamaktadır.

II. GÜNCEL YASAL DÜZENLEMELER ve UYGULAMALAR

🔹 A. 3402 Sayılı Kadastro Kanunu'nda Önemli Değişiklikler

✔️ 2023 ve 2024 Yıllarında Yapılan Değişiklikler

• Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü (TKGM)’nün dijital dönüşüm projeleri çerçevesinde “e-kadastro” uygulamaları hız kazanmıştır.

• Kadastro haritalarının sayısallaştırılması zorunluluk haline gelmiş ve analog haritalar dijital ortama aktarılmaktadır.

• Kadastro bilgi sistemi (TAKBİS) güncellenmiş, 3B Kadastro Uygulaması pilot illerde başlatılmıştır.

✔️ Kadastro Tespitlerine İtiraz Süreleri

• Kadastro tespitlerine ilişkin askı süresi 30 gündür.

• İtiraz edilmezse kesinleşir ve tapuya tescil edilir.

✔️ Uzlaşmalı Kadastro Uygulaması

• 2024 yılı itibariyle sınırlı bölgelerde “uzlaşmalı kadastro modeli” başlatılmıştır.

• Taraflar arasında mülkiyet sınır anlaşmaları sağlanarak uzun süren yargılamalar önlenmeye çalışılmaktadır.

🔹 B. ORMAN KADASTROSU

1. Tanım ve Dayanak

• 6831 Sayılı Orman Kanunu'nun 7. maddesi uyarınca yapılır.

• Amaç, orman sınırlarının belirlenmesi ve orman dışına çıkarılan alanların tespitidir.

2. 2/B Alanları

• 2/B (Orman vasfını kaybetmiş alanlar), 1981 öncesi orman niteliğini kaybetmiş alanları ifade eder.

• 6292 sayılı Kanun (2012) ile bu alanların satışına olanak tanınmıştır.

3. Güncel Uygulamalar

• Orman Kadastro Komisyonları hâlen etkin çalışmakta olup, uydu görüntüleriyle orman sınırları netleştirilmektedir.

• 2023-2024 Yıllarında yapılan düzenleme ile orman kadastro verileri dijital ortama aktarılmıştır.

• Yargıtay kararlarında özellikle "orman sınırlarının mutlak olması" ve fiili kullanımın esas alınmaması gerektiği vurgulanmıştır.

🔹 C. YENİLEME KADASTROSU

1. Dayanak ve Amaç

• 3402 sayılı Kanun’un 22-a maddesi uyarınca, mevcut kadastro haritalarının teknolojik olarak yenilenmesi hedeflenir.

• Haritalarda hatalar, koordinat eksiklikleri veya değişen arazi yapısı göz önüne alınarak yeniden tespit yapılır.

2. Uygulamadaki Yenilikler

• Dronelar ve uydu görüntüleriyle yüksek hassasiyetli ölçümler yapılmaktadır.

• Tüm yenileme işlemleri TAKBİS üzerinden dijital ortamda yürütülmektedir.

III. YARGI KARARLARI IŞIĞINDA GÜNCEL GELİŞMELER

🔸 Yargıtay Kararları

• Yargıtay 8. Hukuk Dairesi, 2024 tarihli kararında; “Kadastro tutanaklarına itiraz edilmemişse, hukuka aykırılık ileri sürülemez” demiştir.

• 2/B alanlarında yapılan satış işlemlerinde, hak sahibi olmayanların dava açamayacağı belirtilmiştir.

• Tapulu taşınmazın orman içinde kaldığı iddiası, tapu iptaline yol açmaz; önce orman kadastro tespiti gerekir.

IV. DİĞER GÜNCEL UYGULAMALAR ve GELİŞMELER

🔹 A. Kadastro Modernizasyon Projeleri

• TKGM'nin yürüttüğü “Kamu Taşınmazlarının Yönetimi Projesi (KAYYAP)” kapsamında kadastro verileri merkezi bir sistemde toplanmaktadır.

• Dijital arşiv ve e-şerh işlemleri uygulamaya konulmuştur.

🔹 B. Köy Yerleşim Alanları Kadastrosu

• Köylerde kadastro sınırları ile imar sınırları arasında fark olması halinde yenileme yapılması uygulamaları başlamıştır.

🔹 C. Kadastro Mahkemeleri

• Kadastro yargılamalarında yetki uyuşmazlıklarına ilişkin olarak HMK 12. madde esas alınır.

• 2023 yılında yapılan değişiklikle, bazı bölgelerde Kadastro Mahkemeleri yeniden yapılandırılmış, uzmanlaşma esas alınmıştır.

V. SONUÇ ve DEĞERLENDİRME

Kadastro uygulamaları Türkiye'de büyük oranda tamamlanmış olmakla birlikte, yenileme, sayısallaştırma ve dijital dönüşüm alanlarında yoğun bir çalışma sürmektedir. Özellikle orman kadastrosu ve 2/B arazileriyle ilgili meseleler hâlen önemini korumaktadır.

2025 itibariyle uygulamalar daha çok sayısal kadastro, coğrafi bilgi sistemleri (CBS) ve yapay zekâ destekli arazi analizlerine dayalı olarak yürütülmektedir.