İnkılap Tarihi – Detaylı Sınav Notu

İNKILAP TARİHİ – DETAYLI SINAV NOTU

1. Osmanlı Devleti'nin Dağılması ve I. Dünya Savaşı

• Osmanlı Devleti, 19. yüzyılda iç isyanlar, dış borçlar, ekonomik kriz ve azınlık sorunları nedeniyle zayıfladı.

• Trablusgarp Savaşı (1911-1912) ve Balkan Savaşları (1912-1913) kaybedildi.

• I. Dünya Savaşı (1914-1918):

  • Osmanlı, Almanya'nın yanında savaşa girdi.

  • Çanakkale Cephesi'nde büyük başarı elde edildi.

  • Ancak savaş kaybedildi.

• Mondros Ateşkes Antlaşması (30 Ekim 1918): Osmanlı ordusu dağıtıldı, Anadolu işgale açık hale geldi.

2. İşgaller ve Tepkiler (1918-1919)

• İzmir’in İşgali (15 Mayıs 1919) Yunan ordusu tarafından gerçekleştirildi.

• Halk direnişe geçti, Kuvayı Milliye birlikleri kuruldu.

• Mustafa Kemal Paşa, 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıktı.

3. Milli Mücadele’nin Örgütlenmesi (1919-1920)

• Amasya Genelgesi (22 Haziran 1919): İlk defa “milletin kendi kaderini tayin edeceği” ilan edildi.

• Erzurum Kongresi (23 Temmuz 1919): İlk kez “millî sınırlar içinde vatan bir bütündür, parçalanamaz” kararı alındı.

• Sivas Kongresi (4 Eylül 1919): Tüm direniş cemiyetleri birleştirildi, Heyet-i Temsiliye kuruldu.

• Misak-ı Millî (1920): TBMM’nin temel sınır hedeflerini ortaya koydu.

4. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Açılması (23 Nisan 1920)

• Meclis Ankara’da açıldı; hem yasama hem yürütme yetkisini aldı.

• Meclis, halk egemenliğine dayalı bir yönetimin temelini attı.

5. Kurtuluş Savaşı (1920-1922)

• İç Cephe: Ayaklanmalar bastırıldı. TBMM otoritesi sağlandı.

• Doğu Cephesi: Ermenilere karşı zafer kazanıldı. Gümrü Antlaşması (1920)

• Güney Cephesi: Fransızlara ve Ermenilere karşı halk direnişiyle başarı sağlandı.

• Batı Cephesi:

  • I. ve II. İnönü Savaşları (1921): TBMM’nin meşruiyeti arttı.

  • Sakarya Meydan Muharebesi (1921): “Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır” anlayışı benimsendi.

  • Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi (30 Ağustos 1922): Yunan ordusu tamamen mağlup edildi.

6. Lozan Barış Antlaşması (24 Temmuz 1923)

• Sevr Antlaşması (1920) reddedildi.

• Lozan Antlaşması ile Türkiye'nin bağımsızlığı tüm dünya tarafından tanındı.

• Kapitülasyonlar kaldırıldı, yeni Türkiye’nin sınırları belirlendi.

7. Cumhuriyetin İlanı (29 Ekim 1923)

• Yönetim şekli Cumhuriyet oldu.

• Mustafa Kemal Atatürk ilk Cumhurbaşkanı seçildi.

8. Atatürk İnkılapları

Siyasi İnkılaplar

• Saltanatın kaldırılması (1922)

• Halifeliğin kaldırılması (1924)

• Cumhuriyetin ilanı (1923)

• Çok partili hayata geçiş denemeleri: Terakkiperver ve Serbest Fırka

Hukuk İnkılapları

• Mecelle yerine Medeni Kanun (1926) getirildi (İsviçre'den alındı)

• Ceza ve ticaret kanunları modernleştirildi

Eğitim ve Kültür Alanındaki İnkılaplar

• Tevhid-i Tedrisat Kanunu (1924): Eğitim birliği sağlandı

• Yeni Türk Harfleri (1928) kabul edildi

• Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu kuruldu

Toplumsal İnkılaplar

• Şapka ve Kıyafet Kanunu (1925)

• Kadınlara seçme-seçilme hakkı (1930 belediye, 1934 milletvekilliği)

• Soyadı Kanunu (1934)

• Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması (1925)

Ekonomik İnkılaplar

• Aşar vergisi kaldırıldı

• Sanayi Teşvik Kanunu çıkarıldı

• Devletçilik ilkesiyle fabrikalar kuruldu

9. Atatürk İlkeleri

Bu notu istersen sana PDF veya sunum olarak da hazırlayabilirim. Ayrıca test soruları ya da boşluk doldurma gibi alıştırmalar da ekleyebilirim. İlgini çeker mi?