HUKUKUMUZDA GENEL OLARAK SÜRELER

YAZI İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ SINAVI İÇİN DETAYLI SÜRELER LİSTESİ

1. Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK - 6100)

Dava dilekçesine cevap süresi: 2 hafta (Tebliğden itibaren)

Ön inceleme duruşması davetine cevap süresi: 2 hafta

İlk itiraz süresi (görev, yetki vs.): Cevap dilekçesi süresi içinde

Delil listesinin verilmesi: 2 hafta

İstinaf başvuru süresi: 2 hafta (Kararın tebliğinden)

Temyiz süresi: 2 hafta (BAM kararının tebliğinden)

Karar düzeltme süresi: 2 hafta

Karar kesinleşmeden icra takibi yapılması için gereken süre: 10 yıl (ilamın zamanaşımı süresi)

---

2. Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK - 5271)

İtiraz süresi: 7 gün (Kararın tebliği veya öğrenilmesinden)

İstinaf süresi: 7 gün

Temyiz süresi: 15 gün (BAM kararının tebliğinden)

Karar düzeltme süresi: 15 gün

Savunma için verilecek asgari süre: 1 hafta

Koruma tedbirleri nedeniyle tazminat isteme süresi: 3 ay (kararın kesinleşmesinden)

Gözaltı süresi (genel): 24 saat

Tutukluluk inceleme aralığı: En geç 30 gün

---

3. İcra ve İflas Kanunu (İİK)

Ödeme emrine itiraz (genel haciz yolu): 7 gün

Mal beyanında bulunma süresi: 7 gün (ödeme emrinin tebliğinden)

İtirazın iptali davası açma süresi: 1 yıl

İstirdat davası açma süresi: 1 yıl

İcra emrine itiraz süresi: 7 gün

Şikayet süresi: 7 gün (öğrenmeden itibaren)

Tahliye taahhüdünün yerine getirilmemesi halinde tahliye isteme süresi: 1 ay (taahhütte belirtilen tarihten itibaren)

İflas davası açma süresi (ödeme emrine rağmen borç ödenmezse): 15 gün

Rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takipte ödeme süresi: 15 gün

---

4. İdari Yargılama Usulü Kanunu (İYUK - 2577)

Dava açma süresi:

İdare mahkemelerinde: 60 gün

Vergi mahkemelerinde: 30 gün

İtiraz süresi (vergi/idarî): 15 gün

Temyiz süresi: 30 gün

Karar düzeltme süresi: 15 gün

Kararın tebliğinden sonra temyiz/karar düzeltme süresi: 15 veya 30 gün

---

5. Tebligat Kanunu ve Uygulaması

Tebligata itiraz süresi: 7 gün

Adres araştırması yapılma süresi: 10 gün

Tebligatın geçerli olması için zarfın muhataba ulaşmasından itibaren: 1 iş günü sonra tebliğ yapılmış sayılır (fikri tebligat)

---

6. Diğer Önemli Süreler ve Bilgiler

İdari para cezalarına itiraz süresi (Kabahatler Kanunu): 15 gün

Kamulaştırmasız el atmaya karşı tazminat davası süresi: 20 yıl

Nüfus kayıt düzeltme davası: Her zaman açılabilir (hak düşürücü süre yoktur)

Disiplin cezasına karşı dava süresi: 60 gün

İptal davası açma süresi (idarede): 60 gün

---

Sürelerin Başlangıcı ve Sonu Hakkında Genel Kurallar

Süreler tebliğ veya öğrenme ile başlar.

Süre sonu resmi tatile denk gelirse, süre tatili takip eden ilk iş günü sona erer.

Hafta ve ayla belirlenen sürelerde son gün, sürenin başladığı güne karşılık gelen gündür.

Tabii! Aşağıda Aile Hukuku, İş Hukuku, Kalem İşlemleri ve Yargı Harçlarıyla ilgili süreleri kapsayan detaylı ve güncel bir çalışma bulabilirsin. Bu liste, Adliye Yazı İşleri Müdürlüğü sınavı için özel olarak hazırlanmıştır.

YAZI İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ SINAVI İÇİN SÜRELER – BÖLÜM 2

1. AİLE HUKUKU SÜRELERİ (Türk Medeni Kanunu ve Uygulama)

• Boşanma kararının kesinleşmesi sonrası nüfus kayıtlarının düzeltilmesi için bildirim: 10 gün (mahkeme tarafından nüfus müdürlüğüne)
• Evlenme engeline itiraz süresi: 10 gün (ilan tarihinden itibaren)
• Evlilik bildirimi yapılmazsa idari para cezası: 30 gün içinde yapılmazsa
• Soybağının reddi davası açma süresi (koca açısından): 1 yıl (doğumu ve baba olmadığını öğrenmesinden itibaren)
• Babalık davası açma süresi (anne veya çocuk açısından): Çocuk ergin olana kadar (Erginlikten sonra 1 yıl içinde çocuk kendisi açabilir)
• Nafaka davası: Her zaman açılabilir (hak düşürücü süre yoktur)
• Mal rejimi tasfiyesi davası açma süresi: 1 yıl (boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren)
• Evlenmenin iptali davası açma süresi: Nedenine göre 6 ay – 5 yıl arası değişir

2. İŞ HUKUKU SÜRELERİ (4857 ve 7036 Sayılı Kanunlar)

• İşe iade davası açma süresi: 1 ay (feshin tebliğinden itibaren arabuluculuk başvurusu),
  Arabuluculuk sonrası dava açma: 2 hafta (son tutanağın düzenlenmesinden itibaren)
• İşçilik alacakları zamanaşımı süresi (2023 sonrası iş sözleşmeleri): 5 yıl
• İhbar önelleri:
  • <6 ay çalışma: 2 hafta
  • 6 ay – 1.5 yıl arası: 4 hafta
  • 1.5 – 3 yıl arası: 6 hafta

• 3 yıl: 8 hafta

• Kıdem tazminatı hakkı süresi: 10 yıl
• Arabulucuya başvuru süresi (işe iade dahil tüm iş davaları için): 1 ay (zorunludur)

3. KALEM İŞLEMLERİ VE DİLEKÇE SÜRELERİ

• Taraflara yapılacak tebligat üzerine işlem yapılması gereken süre belirtilmemişse: 10 gün (HMK m.94 uyarınca makul süre)
• Eksik evrak/belge tamamlama süresi (mahkemece süre verilirse): En az 1 hafta
• Harç ve gider avansı yatırma süresi (ilk derece mahkemesi): Mahkemece verilen süre içinde (genelde 1 hafta – 2 hafta)
• Dilekçe red nedenlerinin tamamlanması (dava şartı eksikliği): 1 hafta – 2 hafta arası süre verilir
• Kalemce yapılan işlemlerle ilgili şikayet süresi: 7 gün (İİK m.16)

4. YARGI HARÇLARI VE İLGİLİ SÜRELER

• İstinaf ve temyiz harçlarını tamamlama süresi: 1 hafta (tamamlama için süre verilir)
• Vekalet harcı yatırılmaması durumunda eksikliğin tamamlanması: 1 hafta
• Harçsız işlem yapılan dosyada harç istenirse, tamamlanma süresi: 1 hafta
• İdari yargıda dava açarken harç ödeme süresi: Davayla birlikte (eksikse mahkeme 15 gün süre verebilir)
• İcra takibinde peşin harç ödeme: Takip talebiyle birlikte yatırılır; yatırılmazsa takip başlatılmaz

GENEL HATIRLATMALAR

• Hafta ve ayla belirtilen sürelerde, sürenin sonu tatil gününe denk gelirse: Süre, sonraki ilk iş günü sona erer.
• Resen verilen sürelerde (örneğin dilekçe veya harç eksikliği): Süre sonunda işlem yapılmamışsa dosya işlemden kaldırılır veya reddedilir.
• Kalemce yapılan süre hesaplamalarında resmi tatil, adli tatil göz önünde bulundurulur.

ZAMAN AŞIMI VE HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRELER – GENEL HUKUKİ BİLGİLENDİRME

I. ZAMAN AŞIMI NEDİR?

Zaman aşımı, bir hakkın belirli bir süre kullanılmaması halinde, dava edilebilme yetkisinin kaybedilmesidir. Hak ortadan kalkmaz; ancak borçlu, zaman aşımını ileri sürerse borcun ifasından kaçınabilir.

Özellikleri:

Hak düşmez, sadece dava yolu kapanır.

Hakim re’sen dikkate almaz, borçlunun ileri sürmesi gerekir.

Kesilme ve durma halleri olabilir (örneğin: dava açılmasıyla zaman aşımı kesilir).

Taraflar, sözleşmeyle zaman aşımı süresini uzatamaz, ancak kısaltabilir.

---

II. HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE NEDİR?

Hak düşürücü süre, belirli bir sürede kullanılmayan hakların tamamen ortadan kalkması anlamına gelir.

Özellikleri:

Hak tamamen sona erer.

Hakim re’sen dikkate alır.

Kesilme, durma, uzatma söz konusu değildir.

Kamu düzenine ilişkin olduğundan taraflar buna aykırı anlaşma yapamaz.

---

III. ÖRNEK ZAMAN AŞIMI SÜRELERİ (Türk Borçlar Kanunu ve Diğer Kanunlar)

Genel zaman aşımı süresi: 10 yıl (TBK m.146)

Ticari alacaklar (avukat, doktor, terzi, muhasebeci gibi düzenli hizmetler): 5 yıl

Kira, faiz, ücret alacakları: 5 yıl

Eser sözleşmesinde ayıba karşı sorumluluk: 2 yıl

Taşınır satışında ayıba karşı sorumluluk: 2 yıl (ayıbın öğrenilmesinden itibaren derhal harekete geçilmelidir)

Haksız fiil nedeniyle tazminat: 2 yıl (fiilin ve failin öğrenilmesinden), her hâlükârda 10 yıl

Sebepsiz zenginleşme: 2 yıl (öğrenmeden), en fazla 10 yıl

Sigorta alacakları (örneğin kasko, sağlık): 2 yıl

İş kazası – meslek hastalığı tazminat talepleri: 10 yıl (Ancak SGK işlemlerine bağlı olarak farklılık gösterebilir)

Ceza davasına bağlı hukuk davası varsa: Zaman aşımı ceza davasına bağlı olarak uzar

---

IV. ÖRNEK HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRELER (Kesin Sürelerdir)

İşe iade davası için arabulucuya başvuru süresi: 1 ay (fesih bildiriminin tebliğinden itibaren)

Arabuluculuk sonrası dava açma süresi: 2 hafta (son tutanağın düzenlenmesinden itibaren)

Mal rejiminin tasfiyesi davası: 1 yıl (boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren)

Evlenmenin iptali davası: Nedenine göre 6 ay – 5 yıl

Soybağının reddi (koca açısından): 1 yıl (doğumu ve baba olmadığını öğrenmesinden itibaren)

Kamulaştırma işlemlerine karşı dava açma süresi: 30 gün (idari işlemin tebliğinden)

Disiplin cezasına itiraz – kamu görevlisi: 60 gün

İdareye karşı tam yargı ve iptal davaları: 60 gün – vergi davalarında 30 gün

Tebligata itiraz (muvakkat teminat süresi dahil): 7 gün

İcra takibinde itiraz: 7 gün

İflas isteme süresi (ödeme emrine rağmen): 15 gün

Tahliye taahhüdüne dayalı tahliye isteme süresi: 1 ay

---

V. UYGULAMADA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

Zaman aşımı süresi dolduğunda, alacaklı dava açabilir; ancak borçlu zaman aşımı def’i ileri sürerse davanın reddine karar verilir.

Hak düşürücü süre dolduğunda hak ortadan kalktığı için dava açılamaz.

Özellikle boşanma sonrası mal rejimi tasfiyesi, işe iade davası, soybağı davaları gibi alanlarda hak düşürücü süreler çok sık sorulur.

Ceza hukukundaki zamanaşımı süreleri ayrıca düzenlenir (örneğin adam öldürmede 20 yıl – TCK).