Hayvan Haklarında Son Durum:

Sokak Hayvanları Üzerinden Giden Tartışmalar ve Hukuki Gerçekler

“Sokaktaki canlar sessiz olabilir, ama hakları sessiz kalmamalı.”

Türkiye'de hayvan hakları tartışması, özellikle sokak hayvanları üzerinden yürütülüyor. Son yıllarda artan saldırı vakaları, bazı belediyelerin yaklaşımı ve sosyal medyadaki kutuplaşmalar, bu meseleyi sadece etik değil, hukuki bir mesele haline getirdi. Peki mevcut hukuk sistemimiz hayvanları yeterince koruyor mu? Son yasal gelişmeler neyi işaret ediyor? Vatandaş olarak biz ne yapabiliriz?

🐾 Türkiye’de Hayvanlar "Can" mı, "Mal" mı?

Hayvan hakları savunucularının yıllardır dile getirdiği temel bir sorun var:
Türk hukuk sistemi hayvanları hâlâ “mal” gibi mi görüyor, yoksa birer “canlı” olarak mı koruyor?

📌 2021 yılında önemli bir adım atıldı:
5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu, Temmuz 2021’de yapılan değişiklikle hayvanları “mal” değil, “canlı” olarak tanımlamaya başladı. Bu, cezasızlık kültürünün kırılması için kritik bir eşikti.

🐶 Sokak Hayvanlarına Ne Olacak? Son Gelişmeler

2024 ve 2025 yıllarında sokak hayvanlarıyla ilgili artan şikâyetler üzerine çeşitli yasa teklifleri gündeme geldi. Tartışmalar özellikle saldırgan köpeklerin toplanması, barınakların yetersizliği ve uyutma politikası etrafında döndü.

📍 Son Gelişmeler:

TBMM Hayvan Hakları Alt Komisyonu, barınak sayısının artırılmasını ve yerel yönetimlerin denetlenmesini önerdi.
Bazı çevreler, sokak hayvanlarının “uyutulması” önerisini dile getirdi. Bu öneri büyük toplumsal tepki çekti.
Belediyelerin, barınak ve kısırlaştırma görevlerini yerine getirmediği bölgelerde valiliklerin devreye girmesi tartışıldı.
Hayvanlara işkence ve tecavüz suçları için öngörülen cezaların artırılması gündemde.

🐕‍🦺 Mevzuat Ne Diyor?

1. 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu

Hayvanlar “duyarlı canlı” olarak tanımlanır.
Sahipli/sahipsiz tüm hayvanlara kötü muamele, öldürme ve işkence yasaktır.
Yerel yönetimlere barınak kurma, kısırlaştırma ve rehabilitasyon görevleri verilir.

2. Türk Ceza Kanunu’nda Değişiklik (2021 sonrası)

Hayvana işkence ve öldürme artık kabahat değil, suç kapsamındadır.
Suçun faili hakkında 1 yıla kadar hapis cezası verilebilir (suçun niteliğine göre artabilir).

3. İlgili Yönetmelikler

Ev ve süs hayvanlarının satışı, üretimi, barınma koşulları ve sahiplenilmesi özel yönetmeliklerle düzenlenir.

⚖️ Haklarımız ve Sorumluluklarımız

Ne Yapabiliriz? Nasıl Uygularız? Hayvana kötü muameleyi ihbar etmek 112, 155, 156 veya HAYDİ (Hayvan Durum İzleme) Belediyeye barınak/kısırlaştırma şikâyeti CİMER / Belediye Beyaz Masa Sahiplenme ve gönüllü destek Yerel barınaklar ve STK’larla işbirliği Hayvan haklarını yaygınlaştırma Sosyal medya, okul ve çevrede farkındalık çalışmaları

📌 Unutmayın: Hayvana işkenceye şahit olan kişi şikâyet etmezse, yasal sürecin başlaması neredeyse imkânsızdır.

🧭 www.hukukcemiyeti.com'dan Değerlendirme

Hayvan haklarının insan haklarından ayrılamayacağını savunuyoruz.
Toplumdaki duyarlılık artsa da mevzuatın uygulanmasında hâlâ ciddi eksikler var.
Barınakların yetersizliği, cezaların caydırıcı olmaması ve yerel yönetimlerin ihmaline karşı etkili denetim mekanizmaları kurulmalı.

Son Söz:

Hayvanlar korunmaya muhtaç değil, hakları tanınmaya muhtaçtır.

Her birey, bir hayvana zarar verilmeye çalışıldığında ya da ihmal edildiğinde, bir dilekçeyle, bir ihbarla veya bir paylaşım ile hukuk zincirinin halkası olabilir.

—

📌 Hazırlayan:

📎 Bu yazı bilgilendirme amacı taşır. Hukuki bir durumla karşılaşırsanız, mutlaka uzman bir hukukçudan destek alınız.

👉 Daha fazla bilgi ve içerik için bizi takip edin: www.hukukcemiyeti.com