🛤️ GEÇİT HAKKI DAVALARI: MÜLKİYETE GİDEN ZORUNLU YOL

“Yol yoksa hak var.”

🧭 Geçit Hakkı Nedir?

Geçit hakkı, yola bağlantısı olmayan veya mevcut yollar yetersiz kalan bir taşınmazın maliki tarafından, komşu taşınmazdan geçiş izni talep etme hakkıdır. Türk Medeni Kanunu’nun 747. maddesinde düzenlenmiştir.

📌 Amaç: Taşınmazın “ulaşılabilir” olmasını sağlamak.
⚖️ Hukuki Nitelik: Zorunlu irtifak hakkı.

📚 Yasal Dayanak – TMK m. 747

“Yola çıkmak için başka türlü çare bulunmadığında, taşınmaz maliki komşusunun arazisinden geçit verilmesini isteyebilir. Geçit, en az zarar verecek şekilde ve bedel karşılığında kurulur.”

📌 Kimler Geçit Hakkı Talep Edebilir?

Geçit hakkı talep edebilmek için:

• Taşınmazın kamu yoluna çıkışı olmamalıdır.

• Geçiş için makul bir başka yol bulunmamalıdır.

• Talep edilen güzergâh, komşuya en az zarar verecek şekilde olmalıdır.

• Geçit karşılığında bedel ödenmesi gerekir (istisnai durumlar hariç).

⚖️ Görevli Mahkeme: ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

❗ Neden Asliye Hukuk?

Çünkü geçit hakkı davası, taşınmazın aynına (mülkiyet hakkına) ilişkin bir taleptir.

HMK m. 2: Ayni haklara ilişkin davalarda görevli mahkeme Asliye Hukuk’tur.

🔍 Sık Yapılan Hata:

Bazı kaynaklar Sulh Hukuk Mahkemesi'ni görevli gösterse de bu yanlıştır. Geçit hakkı, taşınmazda kalıcı bir irtifak oluşturduğu için Asliye Hukuk Mahkemesi’nin görev alanındadır.

🏛️ Dava Süreci Adım Adım

1. Dava Açılması

Yol bağlantısı olmayan taşınmazın maliki, Asliye Hukuk Mahkemesi’ne başvurur.

2. Bilirkişi ve Keşif

Mahkeme, harita mühendisi ve hukukçu bilirkişiler aracılığıyla yerinde keşif yapar.

3. Uygun Güzergâh Seçimi

En az zarar verecek geçit yolu belirlenir. Mahkeme, bu yolu zorunlu olarak komşu parsel üzerinden geçirir.

4. Bedel Tespiti

Geçit hakkı için ödenecek bedel, bilirkişi raporuyla belirlenir.

5. Tapuya Şerh

Mahkeme kararı kesinleşince, geçit hakkı tapuya irtifak hakkı olarak işlenir.

💬 Sık Sorulan Sorular

🔹 Geçit hakkı süresiz midir?
Evet, tapuya şerh verilirse süresizdir. Ancak yol bağlantısı oluşursa iptali mümkündür.

🔹 Bedelsiz geçit hakkı olur mu?
Çok nadir. Yalnızca özel durumlarda (örneğin aile içi taşınmazlar arasında) olabilir.

🔹 Komşu geçit vermek zorunda mı?
Eğer başka çare yoksa, mahkeme kararıyla geçit hakkı zorunlu olarak kurulur.

🔹 Geçit yolunu kim yaptırır ve bakımını kim üstlenir?
Geçit hakkı talep eden kişi yolu yaptırmak ve bakmakla yükümlüdür.

📊 Etkileşim: Minik Anket

📍Sizce geçit hakkı davası daha çok hangi taşınmazlarda açılır?

1. Dağlık arazi

2. Tarla ve zeytinlik

3. Şehir içi arsalar

4. Yayla/kırsal evler

Cevabınızı yorumlara yazın! En çok oy alan başlıkla ilgili mini video hazırlayacağız!

🎯 Sonuç

Geçit hakkı, sadece bir yol değil; mülkiyetin, üretimin ve yaşam hakkının bir devamıdır.
Yasal dayanağı sağlamdır, prosedürü nettir. Hak kaybı yaşamamak için uzman bir avukattan destek alınması önemlidir.