Elektronik Kelepçe Uygulaması: Hukukta Sessiz Devrim

📡 Elektronik Kelepçe Uygulaması: Hukukta Sessiz Devrim

Günümüzde teknoloji sadece ceplerimizi değil, bileklerimizi de yakından ilgilendiriyor. Suçla mücadelede ve adli kontrol uygulamalarında yeni bir dönem başlatan elektronik kelepçe sistemi, artık Türkiye’de de yaygın şekilde kullanılmakta. Bu yazıda, elektronik kelepçenin ne olduğunu, hangi hukuki düzenlemelere dayandığını ve hangi alanlarda uygulandığını güncel bilgilerle birlikte inceleyeceğiz.

⚖️ Elektronik Kelepçe Nedir?

Elektronik kelepçe, kişilerin hareketlerinin belirli sınırlar içinde izlenmesini sağlayan, GPS veya GSM teknolojisiyle çalışan bir cihazdır. Kişinin bileğine (el veya ayak) takılır ve merkezden 7/24 izlenir. Kapsama alanı dışına çıkıldığında sistem uyarı verir. Amaç, kişiyi sürekli gözetim altında tutmak değil; belirlenen tedbirlerin ihlal edilip edilmediğini denetlemektir.

📚 Yasal Dayanaklar Nelerdir?

Elektronik kelepçenin uygulanabilmesi için birtakım kanunlara ve yönetmeliklere dayanılması gerekmektedir. İşte başlıca düzenlemeler:

• Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) m. 109: Tutuklama yerine uygulanan adli kontrol tedbirlerinden biri olarak elektronik kelepçe kullanılabilir.

• Türk Ceza Kanunu (TCK) m. 50: Kısa süreli hapis cezasına alternatif olarak verilen yaptırımlar kapsamında kelepçe ile izleme mümkündür.

• Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun m. 110: Cezanın konutta infazı sırasında elektronik kelepçe uygulamasına yer verilir.

• 6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesi Hakkında Kanun: Şiddet mağdurunu koruma amacıyla şüpheliye/şiddet faillerine kelepçe takılarak mağdura yaklaşmaları engellenir.

• 2021 Yılı Yönetmeliği: "Şiddet Mağdurlarının Korunmasına Yönelik Teknik Yöntemlerin Kullanılmasına Dair Yönetmelik" ile uygulama usulleri, güvenli mesafe tanımları ve takip sistemi ayrıntıları belirlenmiştir.

🛑 Nerelerde Kullanılıyor?

Elektronik kelepçe uygulaması farklı alanlarda karşımıza çıkıyor:

• Ev hapsi ve yer kısıtlaması: Şüpheliye veya sanığa belirli alanlardan çıkmama yükümlülüğü verildiğinde uygulanır.

• Denetimli serbestlik süreci: Hükümlünün topluma kazandırılması aşamasında gözetim altında kalmasını sağlar.

• Şiddet önleme tedbirleri: Özellikle kadına yönelik şiddet vakalarında şüpheli ile mağdur arasında güvenli mesafe korunması için hayati önemdedir.

• Konutta ceza infazı: Belirli süreli hapis cezalarının evde çekilmesi durumunda güvenliğin sağlanması için kullanılır.

⏱️ Süre Ne Kadar?

Elektronik kelepçe uygulaması, mahkeme kararına bağlı olarak değişen sürelerle uygulanır. Adli kontrol altında uygulanan kelepçe genellikle 2 yıla kadar sürebilir. Ağır ceza mahkemesinin görevine giren suçlarda ise bu süre 3 yıla kadar çıkarılabilir. Şiddet vakalarında süre, tehlike sürdükçe uzatılabilir.

🚨 İhlal Durumunda Ne Olur?

Elektronik kelepçenin çıkarılması, zarar verilmesi veya sınır ihlali yapılması halinde sistem otomatik olarak Elektronik İzleme Merkezi'ne sinyal gönderir. Bu durumda kişi hakkında tutuklama kararı verilebilir ya da mevcut adli kontrol kararı gözden geçirilir. Ayrıca cihazın kasten bozulması halinde kamu malına zarar verme suçu oluşur ve bu da hapis cezasına neden olabilir.

🎯 Neden Önemli?

Elektronik kelepçe uygulaması; klasik infaz yöntemlerinin ötesine geçerek hem mağduru hem toplumu koruyan, teknolojiyi hukukla buluşturan modern bir çözümdür. Tutuklamaya başvurulmadan, kişilerin özgürlük alanı korunarak, aynı zamanda kamu düzeni de gözetilmektedir. Özellikle kadına yönelik şiddetle mücadelede, kelepçeyle izleme hem koruyucu hem de caydırıcı bir araç haline gelmiştir.

📌 Sonuç

Elektronik kelepçe artık sadece bir film sahnesi değil, adli sistemimizin aktif bir parçası. Yasal çerçevesi netleşmiş, uygulama alanları belirginleşmiş bu sistem; çağdaş infaz ve koruma anlayışının somut bir örneğidir. Ancak unutulmamalıdır ki her uygulama gibi bu sistem de yargı denetimi, hukuki güvenceler ve insan hakları ilkeleri çerçevesinde işletilmelidir.