⚖️ CMK Kapsamında Görevlendirilen Avukatlar: Adaletin Sessiz Nöbetçileri

Bir gecede gelen telefonla uyanan, sabaha karşı gözaltı merkezinde ifade alan, adliyede saatlerce bekleyen bir meslek grubu düşünün… Evet, onlar: CMK görevlendirmesiyle çalışan avukatlar. Kimse onları tanımasa da, adalet sisteminin görünmeyen ama vazgeçilmez aktörleridir.

Peki kimdir bu CMK avukatları? Hangi yasal dayanakla görevlendirilirler? Sorumlulukları nedir? Görevleri ne zaman sona erer? İşte tüm yönleriyle bu görünmez kahramanların hikayesi...

📜 Görevlendirme Dayanağı: Hangi Mevzuata Göre?

CMK avukatlarının görevlendirme süreci ve dayanağı, doğrudan Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) ve ilgili yönetmeliklere dayanır:

🔹 Ceza Muhakemesi Kanunu m. 150 ve m. 156–157
🔹 1136 sayılı Avukatlık Kanunu
🔹 CMK Uygulama Yönetmeliği
🔹 Türkiye Barolar Birliği ve Adalet Bakanlığı arasında yapılan protokoller
🔹 Baroların kendi CMK Uygulama Yönergeleri

📌 Kısacası: Yasal dayanak sağlam, görev kamu hizmeti niteliğinde ve zorunlu.

🛡️ Görevlendirme Ne Zaman Yapılır?

CMK avukatı, şüpheli veya sanığın avukat isteme hakkı olmasa bile, bazı durumlarda resen görevlendirilir:

• Şüpheli 18 yaşından küçükse

• Şüpheli sağır, dilsiz ya da kendini savunamayacak derecede zihinsel engelliyse

• Suçun cezası 5 yıl veya daha fazla hapis ise

• Şüpheli açıkça müdafii istemese bile, kanunen müdafi atanması zorunlu ise

• Gözaltı, ifade alma, sorgu, tutuklama, mahkeme duruşmaları gibi ceza muhakemesi işlemlerinde

📞 Görevlendirme, barolar tarafından CMK servisleri aracılığıyla yapılır. Genellikle avukata telefonla ya da mobil uygulamayla ulaşılır.

👤 CMK Avukatının Sorumlulukları Neler?

🔍 Müdafii olarak görevlendirilen avukat, sanığın ya da şüphelinin hukuki temsilcisi değildir, savunma hakkının koruyucusudur.

Görevleri şunlardır:

• Gözaltındaki kişinin ifade alınmasına katılmak

• Tutuklama isteminde hazır bulunmak

• Mahkeme duruşmasında sanığı savunmak veya süreci izlemek

• Şüphelinin haklarını bilmesini sağlamak

• Kolluk veya savcılıkta yapılan işlemlerin hukuka uygunluğunu gözetmek

• Yargılamada adil yargılanma ilkesine riayet edilmesini sağlamak

⚠️ Sorumlulukları ciddidir: CMK avukatı da, diğer tüm avukatlar gibi, görevini yerine getirmediği takdirde disiplin cezası alabilir, hatta hakkında tazminat sorumluluğu doğabilir.

⏳ Görev Ne Zaman Sona Erer?

CMK avukatının görevi, şu hallerde sona erer:

1. Şüpheli veya sanığın özel avukat tutması

2. Yargılamanın sona ermesi veya kararın kesinleşmesi

3. Görev sınırının tamamlanması (örneğin sadece ifade alma için atanmışsa, ifade alındığında görev sona erer)

4. Avukatın mazeret göstermesi veya baro tarafından görevin iptali

📌 Unutulmamalı ki CMK görevi, duruşma günüyle sınırlı olabilir ya da dosya bazlı sürebilir. Bu ayrım baro yönergelerinde belirtilmiştir.

💸 CMK Görevinde Ücret Var mı?

Evet, CMK görevlendirmesi ücretlidir. Ancak bu ücret:

• Devlet tarafından ödenir

• Türkiye Barolar Birliği ile Adalet Bakanlığı arasında her yıl belirlenen tarifeye göre hesaplanır

• Genellikle piyasa ücretlerinin çok altındadır

• Ödeme süreci aylar sürebilir

🎯 Bu nedenle birçok avukat, CMK görevini mesleki sorumluluk ve vicdani görev olarak kabul eder.

🌈 Bu Görevin Güzellikleri

CMK avukatı olmak:

✅ Genç avukatlara pratik tecrübe kazandırır
✅ Gerçek dosyalarla hukuki refleks geliştirme imkânı verir
✅ İnsan hayatına doğrudan dokunma ve adalete katkı sunma fırsatı sağlar
✅ Mesleğin en onurlu ve vicdani yönünü yaşatır
✅ Bazen tek başına bir gözaltı karanlığında, bir insana umut olur

⚠️ Peki Zorlukları Yok mu?

Elbette var:

❌ Gece gelen çağrılar, uykusuz sabahlar
❌ Uzun süreli adliye bekleyişleri
❌ Düşük ücretler, geç ödemeler
❌ Teşekkür bile etmeyen kişiler
❌ Bazen kamuoyunda "zorla gelen avukat" olarak yanlış algılanmak

Ama tüm bunlara rağmen, CMK avukatlığı; hukukun adaletle kesiştiği en sahici alandır.

✨ Son Söz: CMK Avukatı Olmak Bir Duruş Meselesidir

CMK görevlendirmesiyle adaletin içinde yer alan her avukat; sistemin yükünü omuzlayan, hukuku canlı tutan birer sessiz kahramandır. Onlar bazen tek cümleyle, bazen bir imzayla, bazen susarak ama orada olarak adalet mekanizmasının nefesidir.

🎓 Hukuk öğrencileri, genç avukatlar, mesleğin başında olanlar için CMK avukatlığı sadece bir görev değil, bir karakter eğitimi, bir adalet stajı, bir insanlık pratiğidir.

🎨 “Bir hak ihlalini, bir telefonla öğrenip sabah savunmak… Bu mesleğin sadece kanunu değil, vicdanı da var.”