Bakanlık Merkez Teşkilatı Görevde Yükselme Ders Notu

ADALET BAKANLIĞI MERKEZ TEŞKİLATI DETAYLI DERS NOTU

(Görevde Yükselme Sınavına Yönelik)

### 1. GENEL YAPI

Adalet Bakanlığı'nın teşkilatı üç ana birimden oluşur:

- Merkez Teşkilatı (Bakanlık karar organları ve hizmet birimleri)

- Taşra Teşkilatı (Mahkemeler, cezaevleri, icra daireleri)

- Bağlı ve İlgili Kuruluşlar (HSK, Adalet Akademisi, Noterlikler vb.)

---

### 2. MERKEZ TEŞKİLATI BİRİMLERİ

#### A) BAKANLIK ÜST YÖNETİMİ

- Adalet Bakanı: Bakanlığın en üst amiri olup siyasi sorumluluk taşır. TBMM'ye karşı hesap verir.

- Müsteşar: Bakan adına bakanlık işlerini yöneten en üst bürokrattır.

- Müsteşar Yardımcıları: Genellikle 3-4 kişiden oluşur ve farklı genel müdürlüklerin koordinasyonundan sorumludur.

#### B) HİZMET BİRİMLERİ

1. Ana Hizmet Birimleri

- Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü: Kanun tasarılarının hazırlanması, uluslararası anlaşmaların uyumlaştırılması ve yargı kararlarının izlenmesinden sorumludur. AİHM kararlarının uygulanması bu birimin görev alanına girer.

- Ceza İşleri Genel Müdürlüğü: Ceza politikalarının belirlenmesi, infaz kurumlarının ve tutukevlerinin denetimi ile cezaevi yönetmeliklerinin hazırlanmasından sorumludur.

- Medeni İşler Genel Müdürlüğü: Nüfus kayıtları, aile hukuku, vesayet ve miras işlerini yürütür. Türk vatandaşlık işlemleri de bu birim tarafından yönetilir.

- İcra İflas İşleri Genel Müdürlüğü: İcra dairelerinin denetimi, icra kanunlarının uygulanması ve iflas davalarına ilişkin usullerin belirlenmesi bu birimin görevidir.

2. Danışma ve Denetim Birimleri

- Teftiş Kurulu Başkanlığı: Bakanlık içinde denetim yapar, şikayet ve soruşturmaları yürütür.

- Strateji Geliştirme Başkanlığı: Bakanlığın bütçe hazırlıkları, performans değerlendirmeleri ve AB uyum projelerini koordine eder.

3. Yardımcı Hizmet Birimleri

- Personel Genel Müdürlüğü: Bakanlık personelinin atama, terfi ve disiplin işlerini yürütür. HSK'nın sekretarya hizmetlerini de bu birim sağlar.

- Eğitim Dairesi Başkanlığı: Adliye personeline (katipler, mübaşirler vb.) yönelik meslek içi eğitimleri düzenler.

---

### 3. ÖNEMLİ KURUL VE KOMİSYONLAR

- Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK): Hakim ve savcıların atama, terfi ve disiplin işlerinden sorumludur. Personel Genel Müdürlüğü, HSK'nın sekretarya hizmetlerini yürütür.

- Adalet Akademisi: Hakim ve savcı adaylarının eğitiminden sorumludur. Ayrıca yargı mensuplarına yönelik seminerler düzenler.

- Yargı Reformu Stratejisi: Yargı sisteminin modernizasyonu (dijital dava takip sistemi gibi) bu kapsamda yürütülür. Strateji Geliştirme Başkanlığı koordinasyonunda çalışır.

---

### 4. MEVZUATTA ÖNEMLİ HÜKÜMLER

- Anayasa Madde 138: Yargı bağımsızlığını düzenler.

- 7146 Sayılı Kanun: Adalet Bakanlığı'nın teşkilat yapısını ve görevlerini belirler.

- 5275 Sayılı İnfaz Kanunu: Ceza İşleri Genel Müdürlüğü'nün görev alanını düzenler.

---

### 5. PRATİK BİLGİLER

- En fazla personel, cezaevleri nedeniyle Ceza İşleri Genel Müdürlüğü bünyesinde çalışır.

- Kanun tasarıları, Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü ve Kanunlar Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanır.

- Yargıtay ve Danıştay ile ilişkileri, Bakanlık Müsteşarı koordine eder.

- Bakanlık temsilcisi, bakanın bulunmadığı durumlarda müsteşardır.

---

### 6. ÖRNEK SINAV SORULARI

1. "İcra dairelerinin denetimi hangi genel müdürlük tarafından yapılır?"

Cevap: İcra İflas İşleri Genel Müdürlüğü.

2. "HSK'nın sekretarya hizmetlerini hangi birim yürütür?"

Cevap: Personel Genel Müdürlüğü.

3. "AİHM kararlarının uygulanmasından hangi birim sorumludur?"

Cevap: Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü.