2025 Güncel İnfaz Hukuku Notları ve 10. Yargı Paketi Düzenlemeleri

2025 Güncel İnfaz Hukuku Notları ve 10. Yargı Paketi Düzenlemeleri

İnfaz hukuku, ceza yargılaması sonucunda verilen cezaların ve güvenlik tedbirlerinin nasıl uygulanacağını belirleyen hukuk dalıdır. 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun, bu alandaki temel yasal düzenlemedir. 2025 yılında yürürlüğe giren 10. Yargı Paketi, infaz hukukunu köklü biçimde etkilemiştir. Bu yazıda, infaz sistemine dair güncel değişiklikler detaylı şekilde aktarılmaktadır.

İnfaz Hukukunun Temel İlkeleri

İnfaz hukukunun amacı sadece cezalandırmak değil, hükümlünün topluma yeniden kazandırılmasını sağlamaktır. Bu çerçevede;

• Kanunilik,
• Bireyselleştirme,
• İnsana saygı,
• Etkili ve adil infaz,
• Denetim ve şeffaflık,
  ilkeleri temel alınmaktadır.

2025 İnfaz Reformu: 10. Yargı Paketi Değişiklikleri

1. Koşullu Salıverilme Süreleri Değişti

Yeni düzenlemeyle birlikte;

• Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasında koşullu salıverilme süresi 30 yıla çıkarılmıştır.
• Müebbet hapis cezası alan bir hükümlü, en az 24 yıl cezaevinde kaldıktan sonra koşullu salıverilmeden yararlanabilecektir.
• Kasten öldürme, cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar ve terör suçları gibi ağır suçlarda koşullu salıverilme oranı üçte ikiye yükseltilmiştir.

2. Mükerrirlere Tahliye Umudu

Daha önce infaz sisteminde ikinci defa mükerrir olan hükümlülerin koşullu salıverilmeden yararlanması mümkün değildi. Yeni düzenlemeyle;

• Bu kişilerin de 4/3 oranında cezasını infaz etmeleri ve iyi hâl göstermeleri şartıyla koşullu salıverilmeden yararlanabilecekleri düzenlenmiştir.
• Ayrıca bu kişiler için açık cezaevi ve denetimli serbestlik gibi uygulamaların yolu açılmıştır.

3. Denetimli Serbestlik Süresi Netleşti

Yeni düzenleme, denetimli serbestlik uygulamasını daha sistematik hale getirmiştir:

• Koşullu salıverilmesine 1 yıl veya daha az süre kalan hükümlüler bu haktan yararlanabilir.
• Ancak bu kişiler, ceza süresinin en az %10’unu cezaevinde geçirmiş olmalıdır.
  (Örneğin 10 ay cezası kalan biri, en az 1 ayını cezaevinde geçirmelidir.)
• Ayrıca, 10 yıldan fazla ceza alan hükümlüler için elektronik kelepçe ile izleme sistemi zorunlu hale getirilmiştir.

4. Özel İnfaz Usulleri Genişletildi

Kadınlar, yaşlılar, engelliler ve çocuklar için özel infaz yöntemleri yeniden düzenlenmiştir:

• Konutta infaz imkânı genişletilmiştir. Özellikle kadın, çocuk ve 65 yaş üstü hükümlüler için infaz süresine bağlı olarak evde infaz uygulanabilecektir.
• Hafta sonu veya gece infazı gibi alternatif yöntemlerde ceza sınırları esnetilmiştir.
  (Kasten işlenen suçlarda 3 yıla, taksirli suçlarda 5 yıla kadar olan hapis cezaları bu kapsamda infaz edilebilecektir.)
• Engelli ve hasta hükümlüler için ise Adli Tıp raporuna dayalı olarak infaz erteleme ya da konutta infaz gibi çözümler uygulanabilecektir.

5. Çocuklar İçin Eğitim Temelli İnfaz Sistemi

Yeni düzenlemelerle çocuk hükümlülerin eğitimi ön planda tutulmaktadır:

• Kasıtlı suçlarda 3 yıl, taksirli suçlarda ise 5 yıla kadar olan cezalar için doğrudan eğitim merkezlerinde infaz imkânı tanınmaktadır.
• Çocuğun gelişim düzeyi dikkate alınarak infazın kurumdan kuruma aktarılması mümkündür.

6. İnfaz Hakimliği Yetkileri Arttı

İnfaz sürecine dair kararlar artık daha çok infaz hâkimi denetimine tabidir:

• Denetimli serbestlik süresinin uygunluğu,
• Özel infaz kararlarının onayı,
• İnfazın durdurulması ya da değiştirilmesi gibi işlemler infaz hâkimi kararıyla yapılmaktadır.

Değerlendirme

Yapılan bu değişiklikler, infaz sistemini daha insani, denetimli ve bireyselleştirilmiş hale getirmeyi amaçlamaktadır. Özellikle;

• Mükerrirlik sistemindeki sertlik yumuşatılmış,
• Kadın ve yaşlılara yönelik koruma artırılmış,
• Çocuklara özel eğitim merkezli bir sistem kurulmuş,
• Elektronik denetim araçları ile topluma adaptasyon sağlanmıştır.

Ancak infazda uygulama birliği, denetimli serbestlik sisteminin yükünü kaldıracak personel yapısı ve cezaevi koşullarının iyileştirilmesi gibi alanlarda hâlâ önemli ihtiyaçlar bulunmaktadır.

Kaynakça:

• 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun

Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü Yayınları